جی. پی مورگان چگونه به غول بانکداری تبدیل شد؟

به گزارش صدای بانک از ایبِنا، آشنایی با روند شکل‌گیری شرکت‌های موفق جهانی می‌تواند به ما در درک چگونگی قدرت یافتن آنها و تاثیرشان در اقتصاد کمک کند. شرکت‌هایی که امروزه غول‌های صنعت بانکداری به حساب می‌آیند مسیر پر فراز و نشیبی را طی کرده‌اند که آنها را به جایگاه امروزی‌شان رسانده است.
یکی از این ابرشرکت‌ها، گروه مالی «جی. پی. مورگان چِیس» است که با دو قرن سابقه، یکی از قدیمی‌ترین و شناخته شده‌ترین موسسات مالی جهان است و با ۱۲۰۰ موسسه که در طی سال‌های گذشته شکل گرفته، گرد هم آمده‌ و شرکت امروزی را تشکیل داده است.
در واقع «جی‌. پی مورگان چِیس» شرکت خدمات مالی و بانکداری آمریکایی و چندملیتی است، که ریشه‌های تاسیس آن به سال ۱۷۹۹ بازمی‌گردد. اما این موسسه از آغاز این حجم از اقتصاد را در اختیار نداشت و شکل‌گیری آن حاصل دادوستدهای گسترده‌ای است که در این دو قرن روی داده است.
به صورت دقیق‌تر، این موسسه در نتیجه ادغام شمار زیادی بانک و شرکت خدمات مالی تشکیل شده‌است، ولی فرم کنونی آن، حاصل ادغام کمیکال بانک و چِیس منهتن بانک، سپس خریداری هر دو بانک توسط شرکت «جی. پی. مورگان اند کو» و در نهایت ادغام هر سه موسسه در سال ۲۰۰۰ است و شعبه مرکزی این بانک، در منهتن، نیویورک قرار دارد.

کمیکال بانک
«کمیکال بانکینگ کورپوریشن» شرکت تولید محصولات شیمیایی است که در سال ۱۸۲۳ تاسیس شد. در ۱۸۲۴ این شرکت اقدام به راه‌اندازی یک بازوی خدمات مالی تحت نام کمیکال بانک نیویورک کرد و پس از سال ۱۸۵۱ بانک کاملاً از شرکت مادر جدا شد و در طول سال‌های بعد، از طریق فرایند تملیک و ادغام در چندین بانک و بنگاه اقتصادی، توسعه یافت.
در دهه ۱۹۸۰ میلادی کمیکال بانک بزرگترین بانک ایالات متحده بر پایه میزان دارایی‌ها محسوب می‌شد. در ۱۹۹۶ کمیکال بانک اقدام به خریداری بانک «چِیس منهتن» کرد و سرانجام در سال ۲۰۰۰ شرکت «جی. پی. مورگان اند کو» اقدام به خریداری هر دو شرکت و زیرمجموعه‌های بانکداری آنها کرد که در پی این ادغام، هسته اولیه بانک جی‌پی مورگان چیس کنونی نیز شکل گرفت.

بانک چِیس منهتن
بانک چِیس منهتن در سال ۱۹۵۵ در پی خریداری بانک ملی چیس (تاسیس: ۱۸۷۷) توسط بانک منهتن (تاسیس: ۱۷۹۹) سپس ادغام این دو بانک در یکدیگر راه‌اندازی شد. ریشه‌های تاسیس این بانک به شرکت منهتن کمپانی بازمی‌گردد که در زمینه انتقال آب فعالیت می‌کرد. این شرکت توسط آرون بور توسعه پیدا کرد و بعدها حوزه فعالیت‌های خود را به صنعت بانکداری گسترش داد.

در طول دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ میلادی سکان رهبری بانک چیس منهتن در دست دیوید راکفلر بود، که این بانک در این دوره از حیات خود، به یکی از بزرگترین موسسات مالی ایالات متحده تبدیل شد.

در دوران رهبری دیوید راکفلر، توسعه‌ بین‌المللی چِیس منهتن اهمیت بالایی داشت. او به فرایندهای روزمره‌ مدیریتی علاقه‌ای نشان نمی‌داد و در عوض، سفرهای متعددی به چهارگوشه‌ دنیا داشت تا با رهبران مالی و سیاسی متعدد، دیدارهای استراتژیک ترتیب دهد.
راکفلر به‌ مرور به یکی از ستون‌های سیاست خارجی آمریکا هم تبدیل شده بود و در نتیجه، اثرگذاری بالایی در وزارت امور خارجه داشت.

یکی از نکات مهم تاریخ چیس منهتن در دهه‌های پایانی قرن بیستم، همکاری آن‌ها با ایران بود. به نحوی که در دهه‌ی ۱۹۷۰، شاه ایران بزرگ‌ترین مشتری چیس منهتن در خاورمیانه محسوب می‌شد. او حدود ۲.۵ میلیارد دلار سرمایه‌ کسب شده از سود فروش نفت را در چیس منهتن نگه‌داری می‌کرد که حدود ۸ درصد از دارایی‌های بانک را تشکیل می‌داد.

بانک چیس در طول سال‌های نخست از دهه ۱۹۹۰ رو به افول نهاد و سرانجام در سال ۱۹۹۶ توسط «کمیکال بانک» خریداری و در این بانک ادغام شد.
در سال ۲۰۰۰ «کمیکال بانک» توسط شرکت خدمات مالی «جی. پی. مورگان اند کو» خریداری شد و در پی آن شرکت جدید بار دیگر نام تجاری چیس را احیا کرده و با ادغام بانک چیس منهتن در کمیکال بانک، موسسه جدید را بانک چیس نامید.

جی. پی. مورگان اند کو
آغاز فعالیت‌های این شرکت در حوزه سرمایه‌گذاری صنعتی به سال ۱۹۰۱ باز می‌گردد که جی‌پی مورگان بنیان‌گذار شرکت، با خریداری شرکت فولاد کارنگی، از اندرو کارنگی، بزرگترین شرکت فولادسازی ایالات متحده؛ به نام یو. اس. استیل را بنیان نهاد.

در سال ۱۹۱۴ مورگان اقدام به ساخت ساختمانی اداری تحت عنوان پلاک ۲۳ وال استریت کرد که پس از تکمیل، دفتر مرکزی «جی. پی. مورگان اند کو» به این ساختمان منتقل شد.
این ساختمان که به «هاوس آو مورگان» مشهور است، سال‌ها به‌عنوان مهم‌ترین ساختمان تجاری در ایالات متحده آمریکا شناخته می‌شد.
در سال ۱۹۳۵ هنری اس. مورگان مالک وقت جی. پی. مورگان و نوه جی. ‌پی مورگان، با مشارکت هرولد استنلی، شرکت خدمات مالی مورگان استنلی را تاسیس کرد.

در سال ۱۹۵۹ شرکت جی. پی. مورگان اند کو. با گارانتی تراست کمپانی ادغام شد و نام آن به مورگان تراست گارانتی کمپانی تغییر پیدا کرد.
این بانک تا دهه ۱۹۸۰ با همین نام به فعالیت خود ادامه داد و در سال ۱۹۸۱ بار دیگر شروع به استفاده از برند جی. پی. مورگان برای بخش بانکداری خود کرد. در سال ۱۹۸۸ بار دیگر نام شرکت به جی. پی. مورگان اند کو تغییر یافت.

بدین ترتیب، داگلاس وارنر، مدیر جی‌پی مورگان بود که پس از ادغام با چیس، به مقام ریاست جی‌پی مورگان چیس رسید. اما غول محصول این ادغام، دو زمینه‌ اصلی فعالیت داشت:
-جی‌پی مورگان، خدمات بانک‌داری تجاری را در سطح جهانی عرضه ارائه می‌کرد. آن خدمات شامل مواردی همچون بانک‌داری سرمایه‌گذاری، مدیریت سرمایه، مدیریت دارایی‌های سازمانی و دارایی‌های شخصی می‌شد.
-چیس، با برند جدید خود، عملیات بانک‌داری مشتریان عادی را بر عهده گرفت. آن خدمات شامل مواردی همچون مدیریت شعبه‌های نیویورک و تگزاس، خدمات کارت‌های اعتباری، وام‌های رهنی و موارد مشابه در وام‌های شخصی بود.
تاثیر بانک جی. پی مورگان بر اقتصاد امروز
جی‌پی مورگان چیس و شرکت‌هایی که آن را تشکیل دادند، در طول سال‌های فعالیت، انواع مشارکت‌های اجتماعی و سیاسی را از خود نشان داد.
از جدیدترین فعالیت‌های اجتماعی آن‌ها نیز می‌توان به سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیون دلاری سال ۲۰۱۴ در جهت پیشرفت و تحول در اقتصاد شهر دیترویت اشاره کرد.
در سال ۲۰۱۵، موسسه‌ای تحقیقاتی و آموزشی به‌نام JP Morgan Institute تاسیس شد. هدف از راه‌اندازی آن مجموعه، ارائه‌ی تحلیل‌هایی براساس کلان‌داده و همچنین نظرات متخصصان مالی و اعتباری، با اهداف عمومی و جهانی بود.
در سال‌های اخیر و با ظهور فناوری‌ها و پدیده‌های جدید در صنعت مالی و اقتصادی، جی‌پی مورگان نیز به‌صورت جسته و گریخته، علاقه‌مندی‌هایی را به آن موارد نشان داد.
آن‌ها در سال ۲۰۱۶ اعلام کردند که در حال کار روی نسخه‌ای خصوصی از شبکه‌ی اتریوم به‌نام Quorum هستند. از آخرین اقدامات آن‌ها در این حوزه، می‌توان به خبر عرضه‌ی استیبل کوین JPM Coin در سال ۲۰۱۹ اشاره کرد که البته، انتقادهای فراوانی را نیز از سوی اکوسیستم رمزارزها به‌همراه داشت.
اما در هرصورت جی پی مورگان چیس به اولین بانکی تبدیل شد که ارز رمزنگاری‌شده مختص خودش را ارائه داد. دو دلیل برای این کار بانک جی‌ پی‌ مورگان وجود دارد. اولین دلیل مربوط به استراتژی این کسب‌وکار است. اگر این بانک ارزهای رمزنگاری‌شده را عمل خطری برای خودش می‌بیند، بنابراین بهتر است داخل این عامل باشد تا بیرون آن و ببیند که کسی کسب‌وکارش را از بین می‌برد.
دلیل دوم رقابت است. پرداخت‌های برون مرزی شامل جابجایی مبالغ سنگینی میان بانک‌ها است که به‌عنوان بخشی از رقابت پیچیده تراکنش‌های بین‌المللی شناخته می‌شود. این جابجایی‌ها به‌طور سنتی به صورت انتقال وجه صورت می‌گیرد که تکمیل این فرایند یک روز کاری طول می‌کشد.

روسای جی. پی مورگان چه کسانی هستند؟
در حال حاضر، جیمی دیمون به‌عنوان مدیرعامل و رئیس هیئت‌مدیره‌ی جی‌پی مورگان چیس فعالیت می‌کند که از سال ۲۰۰۶ به آن سمت رسید.
دیمون یکی از معدود مدیران ارشد بانک است که به یک میلیاردر تبدیل شد. او در سال مالی ۲۰۱۱، مبلغ ۲۳ میلیون دلار به عنوان حقوق دریافت کرد؛ که این مبلغ بیش از هر مدیر اجرایی دیگری در ایالات متحده آمریکا بود.

جی پی مورگان چیس هم‌اکنون بزرگ‌ترین بانک ایالات متحده آمریکا بر پایه میزان دارایی، به شمار می‌آید.
پنجمین بانک قدرتمند جهان را نادیده نگیرید!
این بانک در سال ۲۰۱۲ بر پایه رتبه بندی مجله فوربز، پس از اچ‌اس‌بی‌سی به‌عنوان دومین بانک بزرگ جهان شناخته شده است اگرچه نشریه بنکر در گزارش اخیر خود ۱۰ بانک که در سال ۲۰۱۹ بیشترین سرمایه را داشته اند را رتبه بندی کرد که بانک جی. پی مورگان با میزان سرمایه ۲۰۹ میلیارد دلاری در مقام پنجم جهان قرار گرفت. از این رو، نباید این بانک و تاثیر آن در مناسبات اقتصادی جهانی را نادیده گرفت.