فعالان اقتصادی عضو اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه، نبود مسیر دریایی حمل و نقل، بازگشت سخت پول و عدم برندینگ حرفه ای کالاهای ایرانی در روسیه را از جمله چالش های صادرات به این کشور عنوان کردند.

  دکترمهدی آزادواری: مشکلات متعددی گریبانگیر صادرکنندگان ایرانی به روسیه است
به گزارش صدای بانک؛      مهدی آزادواری عضو اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه در اینباره گفت: کشور روسیه به دلائل مختلفی از جمله مرز مشترک، وسعت بالای این کشور و مشترکات بالای فرهنگی به ویژه در برخی مناطق مرزی مسلمان نشین این کشور، یک بازار ایده آل برای فعالیت تجار ایرانی محسوب می شود. حوزه کشاورزی یکی از مزیت های ما است، به دلیل دمای پایین و سرمای زیاد در این کشور به ویژه در مناطق شمالی این کشور، محصولات کشاورزی و باغی زیادی وجود دارد که می توان به این کشور صادر کرد، همانگونه که ترکیه در خصوص صادرات محصولات و فرآورده های کشاورزی و غذایی به این کشور فعال بوده، ما نیز می توانیم در بازار روسیه حرفی برای گفتن داشته باشیم.
مدیرعامل شرکت صادراتی توسعه صنایع بهشهر زرین در ادامه افزود: البته ارتقاء سطح فعلی همکاری ها در بخش کشاورزی و دیگر حوزه ها نیازمند بسترسازی های مختلفی مثلاً در حوزه مراودات بانکی، گمرکی و بخش حمل و نقل میان دو کشور است. این موارد باید برای تجار تسهیل شود تا به سطح قابل قبولی از تراز تجاری بین دو کشور برسیم. صادرکنندگان ایرانی در حال حاضر با مسئله بازگشت پول و ترانسفر مالی دست به گریبان هستند، اتاق بازرگانی مشترک باید از طریق لابی و جذب کمک های دولتی، تسهیلاتی را برای صادرکنندگان ایرانی به کشور روسیه در زمینه انتقال پول فراهم کند. حل چالش های حوزه گمرک و حمل و نقل، دیگر بخشی است که اتاق باید بر روی آن متمرکز شود، همچنین باید به تجار ما خدماتی در خصوص بازاریابی عرضه شود تا با قدرت بیشتری در بازار این کشور فعالیت کنند. تبادل هیئت های تجاری با هزینه دولتی، یکی از راهکارهای موثر در این زمینه است.
رییس مرکز مطالعات اقتصادی اوراسیا همچنین اظهار کرد: بر اساس آمار تا پایان سال 99، ایران در حدود 504 میلیون دلار کالا به روسیه صادرات داشته که این امر نشان می‌دهد سهم ایران از بازار جذاب این کشور تنها 0.25 درصد است. برای افزایش سهم ما در بازار وسیع روسیه و رساندن آن به 5 میلیارد دلار، باید از وادی حرف گذر کرد و به مرحله عمل رسید. باید بر روی تک تک محصولات و حوزه ها به صورت جداگانه وقت گذاشت و کار کرد.
 
مسعود توتونچیان: حجم مبادلات با روسیه ناچیز است
مسعود توتونچیان عضو اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه در اینباره گفت: متاسفانه در مناسبات ما با دیگر کشورها از جمله روسیه، مسائل سیاسی عمدتاً مقدم بر مباحث اقتصادی دانسته شده است. همین مسئله باعث شده است که برای نمونه حجم مبادلات ما با جمهوری فدراتیو روسیه به نسبت مبادلات ترکیه با این کشور، بسیار ناچیز باشد. باید از خودمان بپرسیم که ترک ها چه کاری در مناسبات خود با روسیه انجام داده اند، که ما انجام ندادیم.
رئیس هیئت مدیره صنایع غذایی سحر همدان در ادامه افزود: مسائل بسیاری در مناسبات اقتصادی دو طرف هست که باید روی آن کار می شد، مواردی مانند تعرفه های ترجیحی و مسائل مرتبط با حمل و نقل و ترانسفر مالی از این دسته است، ما اتاق مشترک قوی نداشتیم و نداریم، شاید یکی از دلائل این مسئله احاطه افراد سنتی است که به مناسبات تجاری مدرن و علم بازاریابی روز، توجه نشان نمی دهند.  همین مسئله باعث شده است تا در مبادلات تجاری، سودهای کوتاه مدت بر پایه‌ریزی کانال های دائمی تجارت، تفوق داشته باشد. مثلاً صادرات ما عمدتاً فله ای است و محصولات کشاورزی را بدون ایجاد ارزش افزوده و درون گونی به این کشور صادر می کنیم، تا سود کوتاه مدت عاید ما شود.
وی اظهار کرد: غیر از 2 یا سه مجموعه در ایران، شرکت های دیگری را سراغ ندارم که به صورت اساسی روی برندینگ محصولات خود در روسیه کار کرده باشند و شهروندان روس و قفسه های فروشگاه های زنجیره ای در روسیه را با نام خود و برند محصولشان آشنا کرده باشند. به دلیل وجود ضعف در ساختار نمایندگی سیاسی، رایزن بازرگانی قوی و حمایت دولتی از صادرکنندگان کالا به روسیه وجود ندارد.
توتونچیان، ضمن اشاره به اهمیت رفت و آمد هیئت های اقتصادی میان دو کشور، گفت: بنده در برهه ای پیشنهاد کردم که مسئولین فروشگاه های زنجیره‌ای روسیه به ایران بیایند تا با توانمندی تولیدی های کشور آشنا شوند، متاسفانه در پاسخ گفته شد که این موضوع هزینه دارد و آنها با هزینه چه کسی باید به کشور بیایند. شاید مشکل این است که ما به مسائل دید ملی نداریم.
  
حسین لطفی: روی مسیر خزر کار شود
حسین لطفی عضو اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه، نیز در اینباره گفت: با توجه به این حقیقت که بنده چندان به خدمات اتاق مشترک بازرگانی به اعضا خوشبین نیستم، تا کنون اشتیاق چندانی به حضور فعال در جلسات آن نداشته‌ام. ظاهراً بیشتر خدمات این اتاق در اختیار اعضای هیئت مدیره و چند نفری از حلقه دوستان بوده است و چندان بنای برای خدمات رسانی به اعضا وجود نداشته است. با این همه زمینه و بسترهای بالقوه زیادی برای توسعه مناسبات اقتصادی ایران و روسیه وجود دارد. کالاهای ایرانی زیادی مانند اقلام کشاورزی و صنعتی وجود دارد که روسیه به آنها نیاز دارد و می‌توان برای آنها در این کشور، بازاریابی کرد.
 رئیس هیئت مدیره شرکت حمل و نقل بین المللی پیشتازان افزود: در حال حاضر حمل و نقل کالا میان دو کشور، تا حدی به کشورهای ثالثی مانند آذربایجان متکی است. با توجه به چالش‌های پیش آمده سیاسی میان تهران و باکو، طبیعی است که این مسائل بر روی تجار ایرانی نیز تاثیر بگذارد. ما به جای آنکه کالای خود را با واسطه از طریق کشورهایی مانند آذربایجان به روسیه صادر کنیم، باید بر روی تقویت مسیر دریای خزر تلاش می کردیم، اقدامی که دولتمردان از آن غفلت ورزیدند. پیش از این، یک شرکت خصوصی، مسیر ترانزیتی میان بندر نوشهر و بندر آستاراخان روسیه ایجاد کرده بود که 3 روزه محصولات صادراتی ایران را به روسیه می رساند، در حال حاضر این مسیر وجود ندارد.
وی اظهار کرد: وزارت صمت، سازمان بنادر و کشتیرانی و سازمان توسعه تجارت، باید از طریق کشتی و شناورهای رورو، کاری می کردند که بازرگان ایرانی برای صادرات کالایش محتاج این نباشد که از طریق کشور ثالثی مانند آذربایجان، کالای خود را صادر کند. در حال حاضر ما ناچار هستیم برای عبور کالاهایمان از آذربایجان، باج و حق گمرکی نیز بپردازیم، در حالی که  مسیر آبی بسیار آیده آلی به نام دریای خزر میان روسیه و ایران وجود دارد که باید خیلی پیش تر از اینها، وسائل نقلیه ای مانند کشتی های مختلف و رورو، با کمک دولت در آن مشغول انجام حمل و نقل دریای میان ایران و روسیه می بودند.
این فعال اقتصادی بین المللی، ضمن ارائه توضیح بیشتر در این خصوص گفت: ما در انزلی، نوشهر و امیرآباد، زیرساخت لازم برای خطوط حمل و نقل دریایی کالا میان دو کشور ایران و روسیه را دارا هستیم و دولت فقط باید در زمینه تهیه کشتی و شناور رورو اقدامات مقتضی را انجام دهد.
  
مصطفی پریدار: بازگشت پرچالش پول
مصطفی پریدار دیگر عضو اتاق بازرگانی مشترک دو کشور ایران و روسیه نیز که در زمینه صادرات جام شیشه به روسیه فعال است، نیز کرایه حمل بالا و بحث کمبود واگن و مسائل ریلی را از جلمه چالش های فعالیت در این حوزه خواند و گفت: در زمینه انتقال کالا به وسیله ریل و واگن، مشکلات اجرایی متعددی وجود دارد. در این خصوص انحصارات مختلفی نیز به وجود آمده که به صادرکنندگان آسیب می رساند. بسیاری از شرکای روس شرکت های ایرانی، ترجیح می دهند که کالای کشور ما با واگن های روس، صادر به این کشور صادر شود. این موضوع دلائلی دارد که مسئولین مربوطه باید برای واکاوی آن اقدام کنند.
این صادر کننده جام شیشه، در ادامه افزود: یکی دیگر از چالش ها، بحث برگشت پول است، شرکت های ایرانی در این زمینه با مشکلات متعددی مواجه هستند. می توان در روسیه کالا فروخت، اما، بحث برگشت پول، مبحث دیگری است. این شرکت ها ناچار هستند یا در کشورهای ثالث شرکت ثبت کنند و از طریق ایجاد حساب ارزی، وجه حاصل از صادرات را مسترد کنند و یا آنکه راه دشوار بازگشت فیزیکی پول را مد نظر قرار دهند.
وی اظهار کرد: اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه در مواردی به ما کمک کرده است و حتی مشتری نیز به ما معرفی کرده است، ما نیز متقابلاً تلاش کرده ایم تا ظرفیت های خود را در اختیار اتاق قرار دهیم.