گردشگری ایران با داشتن بخش خصوصی مقتدر گوشه گیر شده است، گردشگری حلال ثبت جهانی شده اما در ایران نادیده گرفتند، در دولت قبل پیش پای بخش خصوصی سنگ اندازی شد، گردشگری دردوران کرونا نیاز به حمایت دارد.
.
صنعت گردشگری میتواند ایران را به یک اقتصاد مقتدر در منطقه تبدیل کند
5 دی 1400 ساعت 14:24
گردشگری ایران با داشتن بخش خصوصی مقتدر گوشه گیر شده است، گردشگری حلال ثبت جهانی شده اما در ایران نادیده گرفتند، در دولت قبل پیش پای بخش خصوصی سنگ اندازی شد، گردشگری دردوران کرونا نیاز به حمایت دارد.
.
به گزارش صدای بانک، ایران، سرزمینی پهناور و خاص، با داشتن تاریخی باستانی در کنار طبیعت، گاه منحصر به فردش که به روایتی هر ۴ فصل سال را با هم دارد، میتوانست یکی از اهداف گردشگری جهانی باشد؛ اما متاسفانه این آرزو فعلا در حد رویایی خام باقی مانده است. در آخرین گزارشهای منتشر شده از درآمدهای گردشگری در جهان، سهم ایران ( قبل از کرونا) از رقم ۶/۵ تریلیون دلار گردشگری جهانی در حدود ۱.۵ درصد بوده است.
اما حتی تا پیش از شیوع ویروس کرونا در جهان و در بازه زمانی سالهای ۹۰ تا ۹۸ نیز سهم ایران از کشورهای همسایه اش با فاصله در جایگاه پایین تری قرار داشت. این پایین بودن جایگاه نه فقط در مقایسه با کشوری، چون ترکیه که حتی در مقابل دبی و ارمنستان نیز شامل حال ایران شده است.
همهگیری ویروس کرونا در جهان صنعت گردشگری و در پی آن اقتصاد کشورهایی که به این صنعت وابسته هستند را به شدت تحت تأثیر قرار داد. معاون وقت گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در تابستان امسال در گزارشی اعلام کرد «خسارت مالی صنعت گردشگری ایران در دوران کرونا فراتر از ۳۲هزار میلیارد تومان شده و آمار بیکاری در این صنعت، به بیش از ۴۴هزار نفر رسیده است.».
از طرفی در آخرین خبرها و برآوردها نیز گفته شده است که حالا دیگر نه حتی ترکیه یا ارمنستان با تاریخی کهنسالتر بلکه این امارات متحده عربی است که پیشتاز گردشگری در منطقه شده و قطر نیز با برگزاری جام جهانی ۲۰۲۲ میتواند خود را به عنوان یکی از کشورهای مدعی در منطقه مطرح کند. کشورهایی که نه از نظر مساحت، نه از نظر آثار تاریخی و باستانی، و نه از نظر طبیعت خاص قابل مقایسه با ایران نیستند، حالا ایران را در گردشگری پشت سر میگذارند. در این میان برای جستجو دلایل و علت و راهکارهای عقب ماندگی ایران در حوزه گردشگری «مخاطب ۲۴» به سراغ پدر علم نوین گردشگری جهان پروفسور «محمدشریف ملک زاده» که در حال حاضر ریاست سازمان جهانی گردشگری حلال و رییس اتحادیه بینالمللی روسای دانشگاههای جهان را داراست، رفته است. دکتر ملک زاده، دارای مدرک دکترای مدیریت و دانشیار دانشگاه و تا پایان دولت دهم رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بوده و در سالهای اخیر نیز به طور متمرکز بر روی مساله گردشگری پژوهش و فعالیت کرده است.
مساله گردشگری در ایران پس از دوران کرونا همچنان در وضعیت بحرانی قرار دارد. مساله این است که بحران گردشگری همواره در ایران وجود داشته است و در دوره کرونا بدتر نیز شده و آمارها نشان میدهد که اکنون امارات و ترکیه در این حوزه و در منطقه پیشتاز هستند و در مقابل ایران با یک چالش جدی مواجه شده و حتی گردشگری آن نسبت به سال ۱۳۹۷ نیز با افت مواجه شده است. با این شرایط چه وضعیتی را برای گردشگری ایران پیش بینی میکنید؟
یکی از مباحث بسیار مهم که باید به آن بیشتر دقت کنیم این است که در برنامه توسعه در افق ۱۴۰۴ ما پیش بینی کردیم که بیست میلیون گردشگر وارد کشور شود و اکنون نیز زمان زیادی باقی نمانده است. توجه کنید برای رسیدن به بیست میلیون گردشگر باید زیرساختهای لازم در حوزههای حمل و نقل هوایی، ریلی، حمل و نقل جادهای و دریایی فراهم شود.
یکی از مشکلاتی که گریبانگیرصنعت گردشگری و حتی صنعت صنایع دستی و ابنیههای تاریخی شد، بحث ناکارآمدی مدیریت میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری بوده است. طوری که افرادی که در طول هشت سال گذشته، به خصوص در چهار سال گذشته در رأس این سیستم قرار گرفتند، باعث شدند که گردشگری ایران، در بخش خصوصی، روز به روز ضعیفتر و گوشه گیرتر شود.
وقتی میخواهید گردشگری کشورها را باهم مقایسه کنید، اولین چیزی که نگاه شما را جلب میکند، بخش خصوصی مقتدر است، بخش خصوصی که حاکمیت و دولت، مدافع و حامی آن هستند.
بخش خصوصی در ترکیه بسیار قدر است و حتی درباره اینکه گردشگری در حوزههای مختلف چگونه رشد کند تصمیم گیرنده و سیاست گذار هستند.
اما در کشور ما در بخش دولت، در سالهای اخیر با به کارگیری افراد ناکارآمد در رأس مدیریت گردشگری و میراث فرهنگی و وزارتخانه، خسارت جبران ناپذیری به این صنعت وارد کرد، من همیشه میگویم صنعت گردشگری میتواند ایران را به یک اقتصاد مقتدر در منطقه تبدیل کند.
در حال حاضر نظر به انتخاب آقای ضرغامی در وزارت گردشگری و مدیرانی که انتخاب شدند با توجه به ارتباطات ایشان در دولت و حاکمیت و ارتباطهای رسانهای آنها میتواند گردشگری را از این به بعد، مقتدر و با چارچوب معرفی کند چرا که یکی از بحثهای اصلی در گردشگری معرفی جاذبههای گردشگری، معرفی صنایع دستی و معرفی ابنیههای تاریخی است و بر این اساس، همه زمانی، همه مکانی و همگانی کردن سفر در حوزههای کمتر شناخته شده و کمتر توسعه یافته میتواند منبع درآمد خوبی برای استانهای محروم باشد.
کاری که امارات و ترکیه کرده اند این بود که بخش خصوصی خود را تقویت کردند. زیرساختهای خودشان را روزبه روز توسعه دادند و مدیران و تصمیم گیرندگان در بخش دولت و حاکمیت، کاملا در اختیار بخش خصوصی هستند تا بتوانند این زیر ساخت را برای ورود گردشگر مهیا کنند؛ بنابراین ان شاالله در دولت جدید، بخش خصوصی باید اتاق فکر اصلی و اتاق تصمیم گیر و تصمیم ساز و سیاست گذار برای گردشگری ایران چه در سطح منطقه و چه در سطح ملی و چه در سطح بین المللی باشد.
با توجه به این که ایران از لحاظ ابنیههای تاریخی و میراث طبیعی، جزو کشورهای بسیار مطرح در دنیا است و آثار ثبت جهانی ایران، در حال حاضر بیش از بیست اثر است، این میتواند منبع درآمد و تولید بسیار قوی برای معرفی گردشگری، به خصوص توریسم فرهنگی ایران باشد.
فکر میکنید ظرفیت ایران در گردشگری به چه صورتی است؟ زیرساخت برای ایجاد در آمد از آن به اندازه کافی فراهم است؟
در ایران انواع گردشگری مانند گردشگری روستایی و عشایری، گردشگری فرهنگی، گردشگری سلامت، گردشگری ورزش، گردشگری دریایی، گردشگری ماجراجویانه، گردشگری دفاع مقدس و انواع گردشگریهای منحصر به فرد را در طول ۴ فصل میتوانیم داشته باشیم و بنابراین در هیچ کدام از کشورهای منطقه مانند امارات و قطر و ترکیه، نمیتوانید چنین آثار ملی و چنین تنوع و توزیعی را در آن کشورها ببینید.
ایران تمام این موارد و حوزههای گردشگری را یک جا داخل خودش جا داده که میتواند منبع درآمد خوبی باشد و متولیان امر باید از اینها استفاده کنند. ما باید براساس سلیقه و علاقه گردشگران منطقه و جهان، شروع کنیم به تعریف تورهای گردشگری و جاذبه ایجاد کنیم و زیر ساختها را فراهم سازیم.
در حال حاضر و به لطف خدا یک ایرانی توانسته است تئوری MFT «ام اف تی»، تئوری گردشگری با علایق ویژه را به ثبت جهانی که مورد تائید سازمان جهانی گردشگری ملل متحد UNWTO است برساند، ببینید با توجه به فرآیندی که در حوزه گردشگری با علایق ویژه بنده تعریف کردم، ما میتوانیم این تئوری «ام اف تی»، را براساس سلایق و علایق تمام افراد در سطح جهان و منطقه به صورت پایلوت در ایران اجرا کنیم.
ما باید بر اساس سلایق مختلف شروع کنیم به تعریف گردشگری و بر اساس سلایق و علایق برای آنان جاذبه ایجاد کنیم.
اکنون کشورهای ترکیه و امارات و بعضی کشورهای اروپایی تئوری «ام اف تی» من را در کشورهایشان اجرا میکنند. یا کشور اندونزی الان به صورت پایلوت در حال اجرای آن هست.
من به صورت رندوم، در روستای «بوانات» شیرازِ استان فارس این تئوری گردشگری را با علایق ویژه به صورت پایلوت، به مدیریت آقای غلامعباس برزگر اجرا کردم و ایشان امروز هم در جذب توریست خارجی و گردشگر داخلی یکی از افرادی است که در سطح ملی و بین المللی حرف اول را میزند و خودش یک جاذبه گردشگری با علائق ویژه برای توریستهای خارجی شده است؛ بنابراین امکانات و شرایط برای ما فراهم شده است، اما دولت باید به کمک بخش خصوصی بیاید و زیرساختهای لازم برای توسعهی گردشگری و نقاط کمتر شناخته شده و کمتر توسعه یافته که دارای جاذبههای عالی و منحصر به فرد است را ایجاد کند. برای مثال وقتی شما اسم «گل فشان» در چابهار را میبرید، باید توجه کنید که این منطقه در استان سیستان و بلوچستان و در منطقه آزاد چابهار است که خودش میتواند در معرفی استان سیستان و بلوچستان نقش آفرینی کند. از این آثار و رخدادهای طبیعی در کشور بسیار زیاد داریم که در سطح بسیار گستردهای میتواند منبع درآمدی برای بومیان و حتی مردم کل ایران داشته باشد.
کد مطلب: 11235