نسخه آنلاین، در مرز 100 درصدی

به گزارش صدای بانک از پایگاه خبری بیمه سلامت و به نقل از روزنامه همشهری صدور نسخه‌های الکترونیکی روندی رو به افزایش دارد و حجم صدور نسخه‌های کاغذی به کمترین میزان خود و به کمتر از 10 درصد رسیده است. بر اساس اعلام سازمان تأمین اجتماعی در 7 ماه امسال یعنی از فروردین تا پایان مهرماه، ۹۷ درصد نسخ این سازمان به‌ صورت الکترونیک ثبت شده و در بیمه سلامت هم براساس اعلام مرکز آمار و فناوری اطلاعات این سازمان، در آبان امسال از 80هزار پزشک تحت قرارداد تنها 7هزار پزشک نسخ کاغذی و نیمه‌الکترونیک نوشته‌اند. آمار نسخ الکترونیکی بیمه سلامت هم‌ اکنون به 8 میلیون نسخه الکترونیک در ماه رسیده است. یزد، تنها استانی است که بیشترین صدور نسخ الکترونیک را ثبت کرده (98درصد) و خراسان‌رضوی (20درصد)، قم (14درصد) و اردبیل (11درصد) به‌ ترتیب بیشترین نسخ کاغذی و نیمه الکترونیکی را صادر کرده‌اند. 10 درصد پزشکان تهرانی هم نسخ بیماران را به‌ صورت کاغذی نوشته‌اند.
موضوع نسخه‌نویسی الکترونیکی، از زمستان1400 اجباری شد و تمامی پزشکان طرف قرار داد با بیمه تأمین اجتماعی و بیمه سلامت ملزم به استفاده از این سیستم و ثبت نسخه آنلاین شدند. این طرح چند سالی به ‌صورت نصف و نیمه در حال اجرا بود تا اینکه تبصره17 قانون بودجه 1401 علاوه بر بیمه‌های پایه، بیمه‌های تکمیلی را نیز مکلف به ارائه خدماتشان به‌ صورت الکترونیک کرد. بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت چندی پیش درباره روند رو به رشد صدور نسخ الکترونیک گفته بود: «قبل از اجرای قانون، نسخه الکترونیک آمار زیر 10 درصد داشت و اکنون این عدد به بالای 90درصد رسیده است.» اما برای رسیدن صدور نسخ الکترونیک به عدد 100 درصد، محمد مهدی ناصحی، مدیر عامل سازمان بیمه سلامت از اجرای تعرفه‌های تشویقی برای پزشکانی که همچنان نسخ کاغذی و نیمه‌ الکترونیک صادر می‌کنند، خبر داده و گفته: «برای سهولت صدور نسخ الکترونیک، یکپارچگی در صدور این نسخ بین 2سازمان تامین اجتماعی و سلامت صورت خواهد گرفت.» امین بیگلرخانی، رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت اواخر آبان درباره رفع مشکلات سامانه یکپارچه الکترونیک از ورود شرکت‌های دانش‌بنیان و ارائه محصولات‌شان در این حوزه خبر داده بود:‌ «150 شرکت‌ دانش‌‌بنیان محصولاتشان را به ما عرضه کرده و پنل آنها به آزمایشگاه ارزیابی کیفیت ارسال شده است؛ در صورتی که محصولات آنها استانداردهای وزارت بهداشت را دارا باشد به‌صورت نهایی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.»‌
90میلیون نسخه الکترونیک برای تامین اجتماعی
«هم‌اکنون تقریباً تمامی پزشکان مجهز به سخت‌افزار و نرم‌افزار مورد نیاز جهت نسخه‌نویسی الکترونیک هستند و از ابتدای سال‌جاری تا پایان مهر امسال، 97 درصد نسخ طرف قرارداد با سازمان تامین اجتماعی به‌ صورت الکترونیک ثبت شده است.» سلیمه رحیمی‌مقدم، رئیس اداره پزشکان، دارو و پاراکلینیک اداره کل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین‌اجتماعی با بیان این مطلب به ایسنا گفته: «براساس آخرین آمار دریافتی از سامانه‌های مکانیزه سازمان تامین‌اجتماعی بیش از ۹۵ درصد نسخ پزشکان به شکل الکترونیک تجویز شده و حاکی از همکاری بسیار خوب پزشکان در اجرای سراسری طرح نسخه الکترونیک است.» این مسئول همچنین آماری هم از نسخه‌نویسی و نسخه‌پیچی الکترونیکی از ابتدای سال تا پایان مهرماه ارائه کرده است: «‌مجموع نسخ صادر شده در این مدت، ۸۰ میلیون‌ و۸۶۷ هزار و ۳۸۵ مورد بوده که از این میزان ۷۸ میلیون‌ و۳۱۳هزار و ۵۴ نسخه به‌صورت الکترونیک و 10 میلیون و ۴۵۴ هزار و ۲۱۱ نسخه به ‌صورت کاغذی نوشته شده است. به‌ عبارت دیگر می‌توان گفت که از ابتدای سال تا پایان مهر ۹۷درصد نسخ طرف قرارداد، به‌ صورت الکترونیک ثبت شده است.» رحیمی‌مقدم با تأکید بر اینکه تا پایان مهر 95درصد نسخه‌پیچی دارویی به‌صورت الکترونیک انجام شده، ادامه می‌دهد: «از ۶۸ میلیون و ۳۷۵هزار و۵۲۶ نسخه دارویی، ۶۵ میلیون‌ و۳۸ هزار و ۵۹۵ نسخه به‌ صورت الکترونیک در داروخانه‌ها پیچیده شده و3 میلیون‌ و ۳۳۶ هزار و ۹۳۱ مورد نسخه‌پیچی کاغذی انجام شده است.» او همچنین از رشد 84 درصدی نسخه‌پیچی پاراکلینیک به ‌صورت الکترونیک هم خبر می‌دهد و تأکید می‌کند:‌ «این عدد ۲۸ میلیون ‌و۲۳۰ هزار و ۲۱۲ مورد بوده که ۲۳ میلیون ‌و ۶۸۱ هزار و ۷۱۳ مورد به ‌صورت الکترونیک و 4 میلیون ‌و ۵۴۸ هزار و ۴۹۹ مورد به ‌صورت کاغذی پیچیده شده است.»
3چالش بیماران با نسخ الکترونیک
البته طی 10ماه از الزام قانونی صدور نسخ به‌صورت الکترونیکی بیماران با مشکلات متعددی هم دست و پنجه نرم‌ کرده‌اند. مهدوی برای دریافت داروهای پدرش به یکی از داروخانه‌های ستارخان مراجعه کرده، با یک کارت ملی و یک برگه کوچک که کد دریافت داروهایش روی آن ثبت شده است. او درباره مشکلات نسخه‌های الکترونیک می‌گوید: «پزشک همین را داد و گفت به داروخانه مراجعه کن. مسئول داروخانه به من گفت که احتمالا پزشک در تأیید نام دارو، اشتباه کرده و ما این داروها را موجود نداریم. مجبور شدم دوباره برگردم و بعد از چند ساعت معطلی نسخه را دوباره تعویض کرد.» مشکل دیگری هم هست که مراجعه‌کننده دیگری درباره آن توضیح می‌دهد: «چند روز پیش به یک متخصص اعصاب مراجعه کردم و برایم نسخه الکترونیکی نوشت. وقتی به داروخانه مراجعه کردم، گفتند که چون این پزشک با مراکز دولتی طرف قرارداد نیست، نمی‌توانند با پوشش بیمه سلامت آن را به من بدهند. قیمت داروها به‌ صورت آزاد هم بیش از 600هزار تومان می‌شد. به یکی از درمانگاه‌های دولتی مراجعه کردم و یک پزشک دیگر داروها را برایم دوباره تأیید کرد.» در این‌باره چند روز پیش یکی از کارشناسان حوزه دارو و تجهیزات در داروخانه ۱۳ آبان به خبرآنلاین گفته: «بیماری که قصد تهیه دارو تحت پوشش بیمه را دارد، باید حتماً به یک پزشک عمومی شاغل در مراکز درمانی دولتی مراجعه و کد رهگیری نسخه‌اش را دریافت کند. در این صورت می‌تواند برای تحویل دارو به داروخانه رجوع کند. البته این مشکل بیشتر مربوط به سامانه الکترونیک سازمان بیمه سلامت است و نسخه‌هایی که در مطب تجویز می‌شوند و با کد رهگیری مطب در سامانه به ثبت می‌رسند، مورد پذیرش سامانه الکترونیکی بیمه سلامت نیستند.» قطعی اینترنت و معطلی‌های چند ساعته، چالش دیگر، اما بسیار جدی بیماران است؛ اتفاقی که ممکن است در روز چندین بار تکرار شود و آنها را از دریافت داروهای مورد نیازشان در زمان کوتاه محروم کند. امیرعلی در این‌ باره می‌گوید: «در چند ماه گذشته، یک‌ بار به‌دلیل اختلال سیستم و 3 بار به ‌دلیل قطعی اینترنت مجبور شدم با یک روز تأخیر داروهای مادرم را تهیه کنم. با اجرای طرح دارویار، مجبور هستیم هر 2ماه یک‌بار به پزشک مراجعه و داروهای مادرم را در سامانه تمدید کنیم. معطلی مطب پزشک و حق ویزیت به کنار، تا زمانبندی پایانی برای داروهای قبلی تمام نشود، داروی جدید به ما نمی‌دهند، اگر اینترنت هم قطع باشد یا داروخانه نتواند تأیید دارو را از سامانه بگیرد، باید یک روز بدون دارو سپری کنیم و این مسئله برای مادر من خطرناک است.» با وجود این، فعالان حوزه دارو معتقدند خطا و نواقص این سامانه به‌تدریج رفع می‌شود و یکی از مهم‌ترین اتفاقات در محقق شدن 100درصدی نسخه‌نویسی الکترونیکی ثبت اطلاعات سابقه بیماری، داروهای مصرف شده و البته تشکیل یک پرونده پزشکی برای بیماران در این سامانه است؛ بانک اطلاعاتی‌ای که در شرایط اضطرار و زمانی که بیمار دسترسی به داروهای مصرفی خود را ندارد، می‌تواند به پزشکان در ارائه درمان به‌ موقع و مناسب کمک کند.