رئیس کل بانک مرکزی گفت: نرخ ارز در مرکز مبادله ارز و طلای ایران مبتنی بر منابع و مصارف ارزی کشور و همچنین بر اساس متغیرهای بنیادین اقتصاد کشور تعیین می شود.

به گزارش صدای بانک از روابط عمومی بانک مرکزی، رئیس کل این بانک در آیین رونمایی از مرکز مبادله ارز و طلای ایران گفت: یکی از برنامه های ما راه اندازی این مرکز بود که متأسفانه به دلیل مسائل نرم افزاری این امر با کمی تأخیر محقق شد، چراکه می خواستیم کار را با قدرت آغاز کنیم. 

رئیس شورای پول و اعتبار با ارائه گزارشی درخصوص شرایط ارزی کشور تصریح کرد: در حال حاضر که 50 روز از قبول مسئولیتم در بانک مرکزی می گذرد، 6.5 میلیارد دلار برای واردات کالاهای اساسی اختصاص یافته است که این مهم نسبت به سال گذشته 40 درصد بیشتر بوده و نرخ آن نیز صرفا 17 درصد افزایش داشته است. 
 
وی افزود: سامانه نیما که مربوط به ارز حواله ای است و شامل منابع ارزی اصلی کشور است همچنان فعالیت خود را ادامه می دهد. 

فرزین با بیان اینکه مرکز مبادله ارز و طلای ایران، برای سهولت در تامین ارز و ایجاد نرخ مرجع ایجاد شده است، تصریح کرد: نرخ های بازار آزاد عمدتا به دلیل انتظارات تورمی به وجود آمده و عوامل مختلفی در آن دخیل است. البته بسیاری از این مواردی که موجب افزایش و التهاب نرخ ارز در بازار ارز شده است در حیطه وظایف بانک مرکزی نیست، به همین دلیل باید جایگزینی را برای آن در نظر گرفت تا تمام فعالان اقتصادی در آن شرکت کنند و نرخ در آن کشف شود. 
 
وی خاطرنشان کرد: ما از لحاظ ذخایر ارز با هیچ محدودیتی برای تأمین نیازهای ارزی کشور مواجه نیستیم و از لحاظ وضعیت ارزی و تراز تجاری مثبت از شرایط مطلوبی برخورداریم. اما آنچه بازار را به هم ریخته است فرایند انتظارات تورمی است. 

دکتر فرزین با بیان اینکه مرکز مبادله ارز و طلای ایران دارای چندین جز است، یادآور شد: جز نخست آن تالار حواله است که بخشی از منابع ارزی که در سامانه نیما عرضه می شد بویژه ارز فولادی ها، پتروشیمی ها، مواد غذایی، فرآورده های ویژه و غیره در این تالار عرضه خواهد شد و فرایند تعیین قیمت به صورت کشف قیمت بر اساس عرضه و تقاضا خواهد بود.
 
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: در حال حاضر کالاهایی که در مرکز مبادله ارز دریافت می کنند مشخص شده اند و همین امروز در شروع کار براساس عرضه و تقاضا نرخ کشف و بر همین مبنا ارز تخصیص می یابد لذا پیش بینی من این است که امروز حجم معاملات در بازار حواله رشد قابل توجهی داشته باشد.

دکتر فرزین با اشاره با بیان اینکه تالار دوم به ارز خدماتی اختصاص دارد، عنوان کرد: تاکنون ارز به صرافی ها ارائه می شد و افراد با همراه داشتن کارت ملی به صرافی ها مراجعه می کردند و می توانستند ۵۰۰۰ یورو ارز دریافت کنند، آن هم به این دلیل که سامانه مرکز هنوز راه اندازی نشده بود. اما با راه اندازی مرکز مبادله ارز و طلای ایران تمام نیازهای خدماتی شناسایی شده است و در قالب سامانه و پس از تأییدیه های دستگاه های مربوطه با نرخی که در بازار کشف می شود معامله می شود. مهم ترین ارزهای خدماتی نیز شامل دانشجویی، مسافرتی و مأموریتی است و البته بیش از 60 نوع نیاز ارزی خدماتی شناسایی شده است.

رئیس کل بانک مرکزی درباره برنامه های آتی مرکز مبادله ارز و طلای ایران گفت: در تلاشیم این مرکزی به مرکز اصلی مبادله ارز و طلای کشور بدل شود. در برنامه های آتی از ابزارهای جدید ارز و طلا استفاده کنیم. برای مثال ابزار فیوچر، ابزار فوروارد و سلف ارز و ابزاری فردایی است. البته بازار فردایی غیرقانونی اعلام شده و عملیاتی که امروز تحت عنوان بازار فردایی در بازار آزاد انجام می شود مورد تأیید ما نیست. 
 
وی در توضیح ابزار سلف ارزی افزود: ما بازار سلف ارز را در بانک مرکزی راه اندازی می کنیم و به نرخ آتی ارز را به فروش می رسانیم. در حال حاضر در حال تدوین آیین نامه های مربوطه هستیم و البته عملاً نیز ما مدتی است به صورت فردایی ارز را در بازار متشکل ارزی به فروش می رسانیم. بدین معناکه از ساعت ۱۵ بعدازظهر با نرخ مورد انتظار فردا ارز را به صرافی ها می فروشیم و به عبارتی تلاش کردیم وارد بازار فردایی شویم. چراکه یکی از ابزارهایی که انتظارات عاملین اقتصادی را دچار اخلال می کند، نرخ فردایی است. 

دکتر فرزین درباره نحوه تعیین نرخ ارز در این مرکزی گفت: نرخ ارز در مرکز مبادله ارز و طلای ایران مبتنی بر منابع و مصارف ارزی کشور و همچنین براساس متغیرهای بنیادین اقتصاد کشور تعیین می شود. نرخ اسکناس نیز متناسب بر همین امر تعیین می شود و سامانه نیما نیز همچنان برای کالاهای اساسی به قوت به فعالیت خود ادامه خواهد داد.

رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه امیدواریم این مرکز یاری رسان ما برای مدیریت انتظارات باشد، افزود: ولی این فراتر از راه اندازی مرکز مبادله است و باید تمام بخش ها در مدیریت انتظارات اقتصادی به ما کمک کنند.
وی با بیان اینکه اگر ارز به ثبات و آرامش برسد می توانیم سایر شاخص های اقتصاد کلان را نیز به تعادل و ثبات برسانیم، تاکید کرد: وضعیت منابع ارزی کشور سال آینده و بر اساس مذاکرات و گشایش های ارزی که در راه است بهتر از امسال خواهد بود.

وی افزود: مرکز مبادله ایران با تمام ابزارهایی که برای آن پیش بینی شده و دریافت کمک‌های فکری صاحب‌نظران تبدیل به بازار آزاد ارز خواهد شد تا بانک مرکزی نیز مدیریت بازار را از این طریق انجام دهد؛ این مرکز نقطه ای برای شروع‌حکمرانی جدید ارزی است و از تمام نظرات به منظور بهبود و تقویت این بازار نیز بهره مند خواهیم شد.

گفتنی است مراسم آغاز به‌ کار مرکز مبادله ارز و طلای ایران صبح امروز با حضور محمدرضا فرزین، رییس‌کل بانک مرکزی و جمعی از مدیران ارشد فعلی و سابق بانک مرکزی و تعدادی از اقتصاددانان و فعالان اقتصادی کشور از جمله مدیران بانکی و نمایندگان کانون صرافان در بانک مرکزی برگزار شد.