ایران، دومین تولیدکننده بزرگ "الفین" در خاورمیانه

به گزارش صدای بانک از پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)، این روزهای اگر به اطراف خود نگاه کنیم، حتما اثری از پلاستیک مشاهده می‌شود. الفین را می‌توان ماده اصلی پلاستیک‌‎هایی دانست که روزمره مورد استفاده قرار می‌گیرند و شاید زندگی بدون آن‌ها چندان ساده یا قابل تصور نباشد.
الفین ماده اصلی پلاستیک است، بنابراین چندان عجیب نیست زمانی که اسم این محصول شنیده می‌شود صفی طولانی از چالش‌های محیط زیستی و مخالفان زیستی این صنعت را مشاهده می‌کنیم. اما طولانی‌تر از این صف، فهرست محصولاتی است که بر پایه الفین‌ها تولید شده و سطح رفاه و آسایش را ارتقا می‌دهد.
الفین‌ها در ابعاد کلان هم مهم هستند، چرا که بخش بزرگی از صنعت پتروشیمی را بخش الفینی آن به خود اختصاص داده است.
اروپا بزرگترین صادرکننده و چین بزرگترین تولیدکننده این ماده نفتی است و این نشان می دهد که صنعت الفین‌ها ارزش سرمایه گذاری کلان را دارد. اگر کشوری دارنده مواد نفتی و گازی بوده و توان سرمایه‌گذاری در این حوزه را هم داشته باشد می‌تواند برگ برنده را در دست بگیرد و به همین دلیل ایران دومین و عربستان اولین تولیدکننده بزرگ الفین در خاورمیانه هستند.
در سال‌های اخیر، افزایش قیمت نفت و کاهش سطح تولید گاز در میادین پارس جنوبی تا اندازه زیادی ترمز پیشرفت این صنع در ایران را کشیده است. در حالی که به دلیل رشد مصرف مواد پلاستیک در دوران همه‌گیری کرونا، تقاضا برای الفین در جهان با رشد قابل توجهی روبرو شد و همزمان رشد الفین‌ها در کشور ادامه پیدا کرده و اوج گرفت.
اروپا به عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده پلی‌الفین در دنیا بیشترین سهم از صادرات این محصولات را داشته و ایران نیز با درآمد بیش از ۷ میلیارد دلاری ناشی از فروش محصولات پلی‌الفینی، بیش از ۵۰درصد ارزش فروش محصولات پتروشیمی خود را مدیون این بخش از صنعت است.
با این حال این بخش از صنعت نیز با چالش‌های کندی در پیشرفت پروژه‌ها، ضعف در ثبات مدیریتی و مسائل مربوط به صندوق‌های بازنشستگی دست و پنجه نرم می‌کند.

نقط قوت، ضعف، فرصت و تهدید الفینی‌ها
محمدرضا دم‌ثنا، کارشناس صنعت پتروشیمی با بیان اینکه صنعت پلاستیک پس از جنگ جهانی دوم به تولید انبوه رسید، گفت: هر جا به منابع نفتی و گازی نزدیک بودیم، صرفه اقتصادی داشت که واحدهای الفینی را همجوار آنها تاسیس کنیم و به سرعت ارزش افزوده حاصل از نفت و گاز را به یک ماده اولیه صنعت پلاستیک تبدیل کنیم.
وی با اشاره به اینکه عمده شرکت‌ها در ماهشهر و یا عسلویه تاسیس شده و به میادین گازی نزدیک هستند، افزود: یکی از ویژگی‌های آنها مجاورت با میادین نفتی و گازی است، به طوری که خوراک را کم هزینه دریافت کرده و هزینه انتقال خوراک را پرداخت نمی‌کنند.
این کارشناس عنوان کرد: فرمول آنها با ثبات است، اما تعلل در پیشرفت پروژه و تکمیل زنجیره ارزش، تغییر مداوم ساختاری و نرخ قیر رقابتی خوراک مایع و کاهش سودآوری از جمله ضعف‌های آن به شمار می‌رود.
وی با تاکید به اینکه اگر شرکت‌ها تمرکز لازم و جدی را روی پروژه‌های خود داشته باشند می‌توانند سودآورتر بوده و بازدهی خوبی نصیب همه سهامداران خود کنند، اظهار کرد: متاسفانه شرکت‌هایی که با خوراک مایع کار می‌کنند شرایط خوبی ندارند که می‌توان به شرکت‌هایی چون شازند، امیرکبیر و جم که بخشی از آنها مایع است اشاره کرد، چرا که در فضایی که قیمت نفت بالا است با چالش مواجه هستند.

پتروشیمی جم چه جایگاهی در صنعت الفین دارد؟
دم ثنا در ادامه به جایگاه پتروشیمی جم اشاره کرد و گفت: پتروشیمی جم یک پتروشیمی با ترکیبی از خوراک مایع و گاز است که گاز برای آن مزیت رقابتی فوق العاده‌ای ایجاد کرده است.
به گفته وی؛ این شرکت به گاز ارزان قیمت دسترسی دارد و می‌تواند پلی اتیلن با بهای تمام شده بسیار پایین به واسطه گاز ارزان تولید کند.
کارشناس صنعت پتروشیمی ادامه داد: یک از مزیت‌های پتروشیمی جم این است که به اِتان دسترسی دارد و ارزش افزوده قابل توجهی برای شرکت ایجاد می‌کند چرا که اِتان را از خط لوله پالایشگاهی پارس جنوبی به صورت مستقیم گرفته و هزینه‌ای بابت آن پرداخت نمی‌کند و این در حالی است که حمل و نقل اِتان در کشورهای مختلف بسیار پرهزینه است.
وی تصریح کرد: ساختار خوراک و فرایندی که پتروشیمی جم دارد کمک می‌کند که همواره بتواند بیش از یک میلیارد دلار فروش داشته شد و این یک میلیارد دلار تقریبا آسیب ناپذیر است. بنابراین این نوع شرکت‌ها از نظر بازار سرمایه باارزش بوده و سرمایه‌گذاران آن را جدی گرفته و همچنین این شرکت‌ها به عنوان ستون‌های ارزش گذاری بازار سرمایه فعالیت می‌کنند.