تاریخچه تأسیس بانک کشاورزی

به گزارش صدای بانک، از خدمات ارزنده بانک کشاورزی می توان از بانکداری خرد، بانکداری اختصاصی و اعطای وام نام برد که عمده فعالیت این بانک بر محور بانکداری و خدمات مالی به صنایع کشاورزی استوار است.
در زمان انقلاب مشروطه این بانک با هدف توسعه کشاورزی با نام (بانک فلاحتی و صناعتی) تآسیس شد که در ابتدا شعبه ای از بانک ملی بود و توسط "محمدعلی فروغی" بنیان گذاشته شد. وقتی "فروغی" تأسیس (بانک فلاحتی) را به تصویب مجلس رساند قرار شد تا ده سال، هر سال مبلغی که کمتر از پانصد هزار تومان نباشد به بانک ملی داده شود تا آن را سرمایه (شعبه فلاحتی) کند و محاسبات این شعبه، جدا و مستقل از دیگر محاسبات بانک ملی باشد تا زمانی که دامنه معاملات این شعبه، به اندازه لازم توسعه یابد و توانایی مستقل شدن را داشته باشد.
این شعبه فلاحتی بانک ملی با دو هدف وام پرداخت می کرد:
یکی با هدف جاری کردن آب به زمین های خشک جهت ایجاد کشت و زرع و دیگری توسعه زراعت برای محصولاتی چون، پنبه و ابریشم و کنف، چای و حنا و روناس، نیل و نیشکر و توتون و تنباکو و خشکبار پرطرفداری همچون پسته و بادام.
در آن زمان کارمزد دریافتی بانک فقط 4% بود که در صورت لزوم تا 6% نیز قابل افزایش بود. همچنین دریافت وام به تأمین وثیقه ملکی ثبتی نیاز داشت و از آنجایی که در آن دوران وثیقه ملکی ثبتی بسیار نادر بود و اغلب املاک به ثبت رسمی نرسیده بودند متقاضی فقط می توانست به اندازه ارزش نیمی از بهای ملک خود، وام دریافت نماید.
سپس در سال 1312، مجلس تصویب کرد که (بانک فلاحتی و صناعتی)، مستقل و جدا از بانک ملی و با سرمایه دو میلیون تومانی تأسیس گردد.
برای تأمین قسمتی از سرمایه، تمام دارایی منقول و غیرمنقول بانک ایران به (بانک فلاحتی و صناعتی) واگذار گردید.
در شهریور 1312 "علی اکبر داور"، وزیر مالیه گردید و اولین اقدامی که انجام داد فروش املاک دولتی بود. چون در آن زمان بیشتر زمین های کشاورزی، دولتی بودند. این اقدام بدین جهت بود که با واگذاری این زمین های دولتی به بخش خصوصی، کشت و زرع توسعه یابد. برای کمک به توسعه کشاورزی، پنج میلیون تومان از درآمد حاصل از فروش املاک خالصه یعنی همان همان املاک دولتی همراه با دو میلیون تومان از صندوق بازنشستگی به عنوان سپرده ده ساله در (بانک فلاحتی و صناعتی) گذاشته می شد.
بنا بر لایحه ای که "علی اکبر داور" برای فروش املاک دولتی از تصویب مجلس گذارند، (بانک فلاحتی و صناعتی) نه برای کمک مالی به کشاوزران بلکه برای توسعه و بهبود کشاورزی می بایستی وام پرداخت می کرد. به همین دلیل برنامه های افزایش صادرات کشاورزی که در آن زمان دستاورد بیشتری داشتند، همچنین اصلاح نژاد دام ها و صنایع فراوری محصولات دامی، لایروبی قنوات و اصلاح امور آبیاری به عنوان موارد قابل ذکر در جهت توسعه کشاورزی نام برده شدند.
دریافت کنندگان وام بایستی بر طبق برنامه ای عمل می کردند که اداره کل فلاحت برای بهبود کشاورزی تدوین می نمود.
در سال 1318 دولت موقت، اساسنامه بانک را تغییر داد و نام آن را به (بانک کشاورزی و پیشه و هنر) ایران تغییر داد.
در سال 1322 مسئولان تغییرات قانونی در منابع مالی بانک و آیین نامه های آن دادند که پیشه و هنر از بانک جدا شد و نام آن نیز به بانک کشاورزی ایران تغییر یافت. همچنین در این زمان ساختمان مرکزی بانک کشاورزی نیز به دست مهندسان ایرانی بنا نهاده شد.
بعدها با پیشرفت قانون اصلاحات اراضی، کشاورزان برای مکانیزه کردن زمین های کشاورزی خود به تهیه تراکتور و ماشین های سنگین کشاورزی نیاز داشتند که این مستلزم پرداخت هزینه زیادی بود. در نتیجه مسئولیت بانک سنگین تر شد و از سوی دیگر کمک های اعتباری در بخش کشاورزی هم کافی نبود.
بنا بر مسئولیت جدید نام بانک به (بانک اعتبارات کشاورزی و عمران روستایی ایران) تغییر یافت و بعدها با تأسیس (صندوق توسعه کشاورزی ایران) در سال، نام بانک به (بانک کشاورزی) تغییر پیدا کرد.
در سال 1348 قوانین جدیدتری برای پیشبرد شرکت های تعاونی وابسته به بخش کشاورزی روی کار آمد و باز هم نام بانک مادر با توجه به مسئولیت های جدید تغییر یافت و به نام (بانک تعاون کشاورزی ایران) معروف شد.
مسئولیت (صندوق توسعه کشاورزی) نیز با تغییرات و آیین نامه ها، توسعه پذیرفت و به (بانک توسعه کشاورزی ایران) تغییر نام داد.
سرانجام بر طبق مصوبه 29 آذر 1358 مجمع عمومی بانک ها، از ادغام (بانک های تعاون کشاورزی ایران) و (صندوق توسعه کشاورزی ایران) بالاخره (بانک کشاورزی) تشکیل گردید و سالیان سال است که همچنان به این نام معروف می باشد.