بر اساس گزارش نهاد بین‌المللی هیئت ثبات مالی، در سال ۲۰۲۱ حدود نیمی از ۴۸۶.۸ تریلیون دلار از دارایی‌های مالی دنیا در ترازنامه واسطه‌های (نهادهای) مالی غیربانکی قرار گرفته که از زمان بحران مالی ۲۰۰۸ دو برابر شده است. در این میان، صندوق‌های با درآمد ثابت، سهامی و اعتبار خصوصی با ۲۷.۶ درصد (۶۶ تریلیون دلار)، صندوق‌های بازنشستگی با ۱۸.۷ درصد (۴۴.۷ تریلیون دلار) و شرکت‌های بیمه‌ای با ۱۶.۷ درصد (۴۰ تریلیون دلار) مالک بیشترین دارایی‌های مالی در دنیای واسطه‌های مالی غیربانکی هستند.

به گزارش صدای بانک از پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)، مقررات پس از بحران مالی دهه اخیر به نجات بانک‌های بزرگ کمک کرد، اما محدودیت‌های اعمالی بر آن‌ها همراه با سال‌ها نرخ بهره بسیار پایین و بنابراین دسترسی ارزان به منابع مالی، به رشد انفجاری تأمین مالی غیربانکی دامن زد.
واسطه‌های (نهادهای) مالی غیربانکی (که به بانک‌های سایه[۱] نیز معروفند) شامل صندوق‌های ثروت ملی، بیمه‌ها، صندوق‌های بازنشستگی، صندوق‌های پوشش ریسک، شرکت‌های فناوری مالی، شرکت‌های تسویه وجوه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و نهادهای با رشد سریع مانند صندوق‌های بازار پول و صندوق‌های اعتباری خصوصی هستند.
بر اساس گزارش هیئت ثبات مالی، سیستم مالی غیربانکی حدود ۲۳۹ تریلیون دلار یعنی تقریباً نیمی از دارایی‌های مالی جهان را کنترل می‌کند که از زمان بحران مالی ۰۹-۲۰۰۸ دو برابر شده است.
در سال ۲۰۲۱، کل دارایی‌های مالی جهان با افزایش ۷.۷ درصدی به ۴۸۶.۸ تریلیون دلار رسید (عمدتاً به دلیل گسترش بخش واسطه‌های مالی غیربانکی). در این سال بخش واسطه‌های مالی غیربانکی (NBFI)[۲] ۸.۹ درصد رشد کرد که از میانگین رشد ۶.۶ درصدی پنج ساله آن بالاتر بود و موجب شد ارزش دارایی‌های نزد این بخش به ۲۳۹.۳ تریلیون دلار برسد.



با وجود رشد قوی دارایی‌های بانک مرکزی، بانک‌ها و نهادهای مالی عمومی در سال ۲۰۲۰ (در واکنش به همه‌گیری کووید-۱۹)، در سال ۲۰۲۱ رشد مذکور کند شد. بر این اساس، کل بخش NBFI سهم خود از کل دارایی های مالی جهان را از ۴۸.۶ درصد به ۴۹.۲ درصد در سال ۲۰۲۱ افزایش داد.
رشد بخش NBFI در سال ۲۰۲۱ بار دیگر عمدتاً توسط صندوق‌های سرمایه گذاری، به ویژه صندوق‌های سهامی بود. رشد سایر دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری (یعنی بدون احتساب صندوق‌های پوشش ریسک، صندوق‌های سرمایه‌گذاری املاک و مستغلات (REIT) و صندوق‌های بازار پول (MMF))، حدود نیمی از تغییرات در دارایی‌های بخش NBFI را به خود اختصاص دادند؛ در حالیکه شرکت‌های بیمه و صندوق‌های بازنشستگی مجموعاً مسئول یک چهارم رشد دارایی‌های بخش NBFI بودند.
همانطور که اشاره کردیم، در سال ۲۰۲۱ حدود نیمی از ۴۸۶.۸ تریلیون دلار از دارایی‌های مالی دنیا در ترازنامه واسطه‌های مالی غیربانکی بوده است. در این میان، صندوق‌های با درآمد ثابت، سهامی و اعتبار خصوصی با ۲۷.۶ درصد (۶۶ تریلیون دلار)، صندوق‌های بازنشستگی با ۱۸.۷ درصد (۴۴.۷ تریلیون دلار) و شرکت‌های بیمه‌ای با ۱۶.۷ درصد (۴۰ تریلیون دلار) مالک بیشترین دارایی‌های مالی در دنیای واسطه‌های مالی غیربانکی هستند.




[۱] Shadow Banks
[۲] Non-bank financial intermediation