دو کشور ایران و ترکیه در حوزه مسائل تجاری و اقتصادی همکاری‌های گسترده‌ای با یکدیگر دارند بر همین اساس رئیس جمهور در آستانه سفر به آنکارا که در راستای توسعه روابط جمهوری اسلامی و ترکیه در سیاست همسایگی و ارتباط با کشورهای اسلامی انجام می شود،هدفگذاری ارتقای سطح روابط با ترکیه را به میزان ۳۰ میلیارد دلار از برنامه های دولت دانست.
تاریخ انتشارچهارشنبه ۴ بهمن ۱۴۰۲ - ۱۵:۱۲
کد مطلب : 25027
توسعه روابط راهبردی تهران-آنکارا از مسیر مبادلات ۳۰ میلیارد دلاری
۰
روابط ایران و ترکیه به عنوان دو کشور مهم منطقه رابطه‌ای دیرینه و سنتی است که علی‌رغم فراز و فرودها در برخی مقاطع تاریخی غالبا به نحوی متعارف و به دور از تنش‌های اساسی در جریان بوده و گواه این امر نیز ثبوت و ثبات خطوط مرزی دو کشور است که بیش از ۴۰۰ سال است به همین صورت باقی مانده و منازعه‌ای اساسی بر سر آن در تاریخ ثبت نشده است.
قدرت گرفتن اسلام‌گراها در ترکیه به‌ویژه دوران مسئولیت نسبتا طولانی اردوغان در جایگاه نخست‌وزیری و ریاست جمهوری در بهبود و تثبیت روابط دوجانبه تأثیر قابل توجهی داشته است. ماحصل این امر نیز تشکیل شورای عالی روابط ایران و ترکیه است که نخستین دور آن در خرداد ۱۳۹۳ و در دوران نخست‌وزیری اردوغان برگزار شد.
رجب طیب اردوغان در دوران مسئولیت‌هایش سفرهای متعددی به ایران داشته که آخرین بار ۲۷ تیر سال گذشته و برای شرکت در هفتمین اجلاس شورای عالی روابط ایران و ترکیه و هفتمین نشست سران روند آستانه به ایران آمد.
به طور کلی مشترکات زیادی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، ژئوپلتیک و امنیتی دو ملت و دولت را به یکدیگر پیوند داده و این سطح از روابط را رقم زده است. علاوه بر روابط سیاسی میان دولت‌ها، قرابت‌های فرهنگی ملت‌های دو طرف را نیز به یکدیگر نزدیک کرده، تا آن‌جا که ترکیه از مهم‌ترین مقاصد سفر گردشگردان ایرانی بوده است.
به لحاظ اقتصادی نیز ترکیه از مهم‌ترین شرکای تجاری ایران به حساب می‌آید. تا آن‌جا که حجم مبادلات تجاری بین دو کشور در مقطعی حتی به رقم ۲۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۲ رسید و علی‌رغم اینکه دو کشور چشم‌انداز ۳۰ میلیارد دلاری را برای مبادلات اقتصادی ترسیم کرده بودند، به دلایلی اما این روند رو به افول نهاد تا حدی که در سال ۲۰۲۰ به پائین‌ترین میزان خود رسید. این روند نزولی البته با روی کار آمدن دولت سیزدهم متوقف، و مناسبات فی مابین رشد دوباره‌ای از سر گرفت.
در سفر سال گذشته اردوغان به ایران ۸ سند همکاری در زمینه‌های طرح جامع همکاری بلندمدت میان ایران و ترکیه، موافقتنامه در زمینه‌های توسعه تامین اجتماعی و ورزش، حمایت از بنگاه های کوچک اقتصادی، همکاری‌های رادیو و تلویزیونی و همکاری میان سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران و دفتر سرمایه‌گذاری ریاست جمهوری ترکیه به امضای مسئولین دو کشور رسید.
سفیر ایران در ترکیه درخصوص اهمیت این اسناد در گفتگو با ایرنا اظهار داشت: بدون شک اجرای درست و صحیح این اسناد همکاری که به نوعی «نقشه راه» روابط تجاری و اقتصادی دوکشور به شمار می رود، می تواند جهش قابل ملاحظه ای در توسعه همکاری های دوکشور در زمینه های مختلف بویژه تجاری و اقتصادی ایجاد نماید.
با این حال اما این حجم از مبادلات هنوز با ظرفیت‌های موجود تناسبی ندارد و همکاری‌های دو کشور قابلیت گسترش بسیار بیشتری در حوزه‌های مختلف دارد. این امر در دیدار سال گذشته اردوغان با رهبر معظم انقلاب نیز مطرح شد و ایشان حجم فعلی مبادلات را ناکافی دانسته و توصیه کردند این موضوع در مذاکرات بین رؤسای جمهور حل و فصل شود.
به طور کلی طی این سال‌ها سطح روابط دو کشور همواره به نحوی بوده که رفت و آمدهای دیپلماتیک در سطوح مختلف بین دو کشور جریان داشته و علاوه سفرهای مکرر وزرای خارجه، رؤسای جمهور دوکشور نیز درخصوص مسائل دو جانبه و منطقه‌ای گفتگو و تماس‌های متعددی با یکدیگر داشته‌اند که حکایت از عزم طرفین بر گسترش روابط و مناسبات فی مابین دارد.
علاوه بر مسائل دوجانبه موضوع فلسطین همواره در مناسبات دوکشور محوریت داشته است؛ از تأکیدات رهبر انقلاب در دیدار سال گذشته با اردوغان گرفته که در آن دیدار فلسطین را مسئله اول دنیای اسلام برشمردند و عزت و عظمت امت اسلامی را در گرو عبور از اختلافات سلیقه‌ای و هوشیاری در مقابل سیاست‌های تفرقه‌افکن، دانستند و گفتند: یکی از عوامل ایجاد اختلاف و دشمنی در منطقه، رژیم غاصب صهیونیستی است که آمریکا نیز از آن پشتیبانی می‌کند، تا تماس‌های تلفنی دو رئیس جمهور که مکرر به این موضوع پرداخته شده است.
در ۱۸ فروردین امسال و در شرایطی که هنوز خبری از منازعات فعلی حماس و رژیم صهیونیستی نبود، رجب طیب اردوغان در تماسی تلفنی با سید ابراهیم رئیسی همتای ایرانی خود درباره تجاوزات رژیم اشغالگر قدس به مسجدالاقصی گفتگو کرد. اردوغان در این گفتگوی تلفنی بر اهمیت وحدت جهان اسلام برای مقابله با جنایات رژیم صهیونیستی علیه فلسطینی‌ها تأکید کرد. رئیس جمهور ترکیه همچنین تداوم تلاش‌ها در محافل بین المللی برای حفظ وضع موجود در اماکن مقدس قدس اشغالی را خواستار شد.
پس از عملیات طوفان‌الاقصی نیز موضوع فلسطین و خصوصا غزه محور اصلی گفتگوهای رؤسای جمهور دو کشور بوده است. از جمله گفتگوی تلفنی ۲۴ مهر که آیت الله رییسی ضمن هشدار نسبت به توسعه دامنه تحولات به دیگر نقاط منطقه در صورت عدم توقف حملات جنایتکارانه صهیونیست‌ها در غزه تصریح کرد: رژیم صهیونیستی بار دیگر ثابت کرد که رژیمی نژادپرست و ضدبشر است که برای رسیدن به اهداف خود از هیچ جنایتی فروگذار نمی‌کند. رییس جمهور همچنین بر استفاده از ظرفیت سازمان‌های همکاری منطقه‌ای برای توقف حملات به غزه تأکید کرد.
در این گفتگوی تلفنی اردوغان نیز با ابراز تاسف و نگرانی از تحولات غزه و بمباران بی‌امان مناطق مسکونی و غیرنظامیان ساکن این منطقه، اقدامات رژیم صهیونیستی را محکوم کرد و گفت: آنچه امروز در غزه می‌گذرد همه مسلمانان جهان را داغدار کرده است و ما برای کمک‌رسانی به مردم غزه در تلاش هستیم و به تلاش‌های خود در این زمینه ادامه خواهیم داد. رئیس جمهور ترکیه اقداماتی همچون حضور ناو آمریکایی در منطقه و بمباران فرودگاه‌های حلب و دمشق را موجب توسعه درگیری به دیگر نقاط منطقه دانست و ضمن محکومیت این اقدامات، ایجاد آتش‌بس، توقف حملات و برداشته شدن محاصره از غزه را سه اولویت مهم و اساسی برای کنترل شرایط در این برهه حساس منطقه دانست.
دو رئیس جمهور در تاریخ ۵ آذر نیز تماس دیگری داشتند که در آن گفتگو رئیس جمهور روابط دو کشور را دوستانه، تاریخی و مبتنی بر حسن همجواری، ارزش‌های دینی و منافع مشترک دو ملت توصیف کرد و تقویت و ارتقای سطح همکاری‌ها و مناسبات تهران–آنکارا را در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی حائز اهمیت دانست.
رئیس جمهور با اشاره به همدستی و مباشرت آمریکایی‌ها در جنایات هولناک رژیم صهیونیستی و قتل‌عام مردم مظلوم غزه، بر رسوایی و بی‌اعتباری دولت آمریکا نزد افکارعمومی ملت‌ها تاکید کرد و گفت: مردم غزه به واسطه حماس به عنوان دولت مشروع، قانونی و برآمده از آرای عمومی این منطقه، باید برای آینده غزه تصمیم بگیرند و آمریکایی‌ها حق هیچ‌گونه دخالت و تصمیم‌گیری برای مردم غزه را ندارند و هرگونه اقدام آنها در این زمینه محکوم به شکست است.
«رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه نیز در این گفتگوی تلفنی با اشاره به روابط خوب و سازنده تهران-آنکارا، بر تلاش برای ارتقای این روابط به سطح ممتاز و استثنائی تاکید کرد.
اردوغان همچنین در پی انفجارهای تروریستی کرمان در گفتگویی با آیت‌آلله رییسی "انفجارهای تروریستی" در شهر کرمان را محکوم کرد و جان باختن شماری در این واقعه را تسلیت گفت، و با تاکید بر حمایت از ایران در مبارزه با تروریسم، خواستار همکاری تهران و آنکارا در روند مبارزه با گروه‌های تروریستی شد.
آخرین عناوین
