به گزارش "صدای بانک" ،  بانک قرض الحسنه مهر ایران منابع مالی را که از مردم می گیرد به روشی ساده و شفاف به نفع مردم تسهیلات می دهد؛ شیوه پرداخت تسهیلات بانک قرض الحسنه مهر ایران در مقایسه با سایر بانک ها کاملا متفاوت است.

این بخشی از صحبت های عیسی امامی عضو هیات مدیره بانک قرض الحسنه مهر ایران است، شخصی که تجربه نمایندگی مجلس، استادی و مدیریت در بخش های مختلف بانکی را در کارنامه خود دارد. آنچه پیش رو می بینید حاصل گفتگوی خبرنگار ما با این عضو هیات مدیره بانک در خصوص آخرین وضعیت بانک و نقش بنگاه های اقتصادی دررونق تولید است.

بانک قرض الحسنه مهر ایران از زمان فعالیت توفیقات روزافزونی را به نام خود در شبکه بانکی ثبت کرده است. در این خصوص توضیح بفرمایید که در این مدت چه افتخاراتی در کارنامه این بانک به ثبت رسیده و چه عملکردی از خود به جا گذاشته است؟

از زمان تاسیس بانک قرض الحسنه مهرایران تا پایان سال ۱۳۹۵ میزان منابع بانک ۶۰ هزار میلیارد ریال بوده است. این رقم به لطف خدا برحسب هماهنگی و سیاست های موثردر بانک و به همت همه همکاران پرتلاش و از همه مهمتر اعتماد مردم به بانک قرض الحسنه مهر ایران در سال ۹۶ با رشد ۸۲ درصدی و در سال ۹۷ با رشد ۵۵درصدی به رقم ۱۷۸هزار میلیارریال رسیده است و نشان دهنده آن است که بانک در اندک زمانی توانسته در بین مردم و بخش های مختلف جامعه جایگاه خود را پیدا کند. درنتیجه علاوه بر افزایش اعتماد مردم به این بانک، نقش بانکداری اجتماعی، بانک قرض الحسنه مهر ایران نیز برجسته شده است. در همین خصوص خانواده بانک قرض الحسنه مهر ایران با تلاش فراوان سعی کرد تا مسئولیت سنگینی که مردم بر دوش آنها در بحث قرض الحسنه گذاشته اند، را به نحو احسن انجام دهد؛ به همین منظور در برگرداندن منابع مذکور به دست مردم و مشمولان کمک رسانی به خوبی و با درخشش تمام عمل کردیم.

بانک قرض الحسنه مهر ایران سال گذشته موفق شد به واسطه تجمیع منابع جمع آوری شده، بیش از ۱۲۳ هزار میلیارد ریال تسهیلات را به مردم پرداخت کند؛ برای اینکه بزرگی تسهیلات پرداخته شده ملموس شود لازم است این نکته را عرض کنم که طی ۱۰ سال گذشته چیزی در حدود سه میلیون پرونده تسهیلاتی در بانک تشکیل شده است، ولی در سال ۹۷ تعداد پرونده های تسهیلاتی حدود یک میلیون و ۲۳۰ هزار مورد بوده است.

پیش بینی ما برای امسال این است که تعداد تسهیلات پرداختی از مرز یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر خواهد گذشت. وقتی قدرمطلق منابع افزایش می یابد، این فرصت به بانک داده می شود که به تعداد متقاضیان بیشتری پاسخگو باشیم.

تسهیلات پرداختی از سوی بانک بیشتر در چه بخش هایی متمرکز بوده است؟

بانک قرض الحسنه مهر ایران به عنوان بانکدار اجتماعی معرفی و شناخته شده است. بانکداری اجتماعی یعنی از قاطبه مردم، بویژه کسانی که نیازهای ضروری دارند، دستگیری شود. به عنوان مثال ارائه تسهیلات به افراد در شرف ازدواج، کمک به راه اندازی مشاغل خانگی، کمک هزینه درمان و در مجموع پرداخت تسهیلات خرد ضروری و یا حیاتی مدنظر بانک است. سال گذشته نگرش بانک در تسهیلات پرداختی به سمت اقتصاد مقاومتی متمرکز شد و در بحث مشاغل خانگی و رونق اقتصاد در روستاها ایفای نقش کردیم، مسیری که در سال جاری نیز همچنان مورد توجه بانک است.

سال ۹۸ رونق تولید نامگذاری شده است و نشان از آن دارد که اقتصاد اولویت اصلی کشور است، به عنوان عضو هیات مدیره بانک قرض الحسنه مهر ایران چه برنامه هایی برای تأمین مالی هدفمند و اعطای تسهیلات بانکی ارزان برای کمک به رونق تولید و تحقق شعار سال دارید؟

بانک به منظور کمک به رونق تولید و تحقق شعار سال، برنامه ریزی تسهیلاتی خود را بر روی حمایت از مشاغل خانگی و توانمندسازی بخش های مختلف حمایتی که عموما مددجویان و کسانی که تحت پوشش سازمان های حمایتی هستند، قرارداده است.

بانک قرض الحسنه مهر ایران کاملا همسو و هماهنگ با سیاست ها و آموزه های نظام و دولت در جهت تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی و همچنین توانمندسازی خیل عظیمی از مردمی که تحت پوشش نهادهای حمایتی هستند، حرکت و ساماندهی شده است. درهمین راستا با ستاد اجرایی فرمان امام (ره) تفاهم نامه ای به منظور محرومیت زدایی از مناطق کمتر برخوردار به امضا رسانده ایم.

موضوع تسهیلات ارزان و قرض الحسنه تا چه اندازه می تواند نجات دهنده اقتصاد کشور باشد، اقتصادی که این روزها با تورم و رکود آمیخته شده است؟

این بحث یک جاده دو طرفه دارد. قیمت تمام شده پول در کشور ما بسیار بالا است، وقتی تولید کننده تسهیلات را با قیمت بالا از بانک دریافت می کند، قیمت تمام شده کالا در کشور گران تمام می شود، پس تولید کننده برای آنکه فعالیت اش معنای اقتصادی پیدا کند، باید محصول را به قیمتی بالا بفروشد. این امر از ضعف سیاست های پولی در کشور ناشی می شود. متاسفانه در طول همه این سال ها سود سپرده ها متاثر از سود تسهیلات و همچنین سود تسهیلات متاثر از سود سپرده ها نبوده است. البته افراد جامعه هم با سپرده گذاری در موسسات غیرمجاز نیزمسبب جدی شدن خطر قیمت تمام شده پول شدند، که ای کاش تدبیری که در حال حاضر در خصوص این موسسات اندیشیده شده است، سال ها پیش اجرایی می شد. 

اگر ازهمان ابتدا جلوی رشد پایه پولی و رشد نقدینگی گرفته و یا به  نوعی مدیریت می شد؛ با این حجم عظیم نقدینگی و خطر بحران اقتصادی روبرو نمی شدیم و شاهد فشار بر مردم و کاهش قدرت خرید آن ها نبودیم.

از این رو نقش برجسته بانک هایی همانند بانک قرض الحسنه  مهرایران با ارائه تسهیلات ارزان در افزایش قدرت خرید مصرف کننده و کاهش قیمت تمام شده پول به شدت تاثیرگذاراست.

بانک قرض الحسنه مهر ایران به دلیل ساختار صحیح اش از ابتدا تا به امروز رشد فزاینده ای همراه با استقبال مردمی تجربه کرده است؛ این نشان دهنده آن است که ما قدرت فراهم ساختن زمینه عمومی این مبحث را که هم مردم به دنبال سود و سپرده گذاری با قیمت بالا نباشند و در پی آن نیز شبکه بانکی سودی را دریافت نکند، تا راه خدمتگزاری جدیدی یافت شود، را داریم ؛ لازمه و ضرورت این موضوع حرکت در مسیر بانکداری اسلامی است. به نظر می رسد با چنین تجربه موفقی در بانک قرض الحسنه مهر ایران، می توان منطبق با اصول سیاست های کلی الگو برداری گسترده ای برای دیگر بانک ها نیز انجام داد. این موضوع هم انتظارعمومی و هم کارشناسان بخش اقتصادی خواهدبود؛ چرا که به دلیل بالا بودن قیمت تمام شده پول تا کنون آسیب فراوانی به تولید کشور تحمیل شده است؛ بنابراین همه علاقه مند به خروج از این وضعیت هستند.

مطمئنا پرداخت تسهیلات ارزان به بنگاه های تولیدی گام محکمی در راستای تحقق شعار سال است، ترویج فرهنگ قرض الحسنه در کشور چقدر دراین راستا می تواند، تاثیرگذار باشد؟

بخشی از این موارد رسالت حاکمیت است. در حال حاضر متولیان بخش حاکمیت باید بر اساس مبانی فقهی، حضرت امام (ره)، مقام معظم رهبری و فلسفه قرآنی از نظر فرهنگی وارد میدان شوند و اقداماتی را انجام دهند؛ در یک کلام می بایست به دنبال برپایی نهضت فرهنگی در این بخش باشند. حوزه علمیه، آموزش و پرورش، دانشگاه ها، مراکز پژوهشی همگی می توانند در این رابطه بسیار موثر باشند. همینطور کسانی که در حال حاضر مسئولیت های اقتصادی در شبکه بانکی دارند باید به این مهم اهتمام ورزند. البته پایه های این موضوع شکل گرفته و قانون عملیات بانکداری بدون ربا این پیام را انتقال داده است، اما مدیران و مبلغین می بایست در مسیر ترویج و تثبیت آن گام بردارند.

در حال حاضر بانکها و بنگاه های اقتصادی ایران به دلیل بروز مشکلاتی در اقتصاد و سیستم بانکی از جمله شکاف زمانی در سررسید تسهیلات از سوی مشتریان و افزایش مطالبات معوق با مشکل کمبود نقدینگی مواجه هستند، این موضوع چقدر در تامین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی کشور نقش ایفا می کند ؟

یکی از اشکالات اقتصاد کشور آن است که تقاضا همیشه به سمت بانک ها هدایت می شود و این به دلیل بانک محوربودن اقتصاد است. باید تلاش شود تا قسمت عمده و اساسی نیاز های ثابت بنگاه های اقتصادی به بازار سرمایه انتقال پیدا کند. 

اگر سرمایه مردم به سمت بازار سرمایه حرکت کند، پویایی خاصی در اقتصاد کشور ایجاد می شود؛ از یک طرف نقدینگی بنگاه های اقتصادی تامین و از طرف دیگر ارزش پول در دست مردم حفظ می شود و در نهایت سرمایه گذاری جهت داری صورت می گیرد و این امر منجر به کاهش فشار بر روی بانک ها خواهد شد.

اما در شرایط موجود بانک ها بخش قابل توجهی از تامین سرمایه در گردش بنگاه ها را به عهده دارند. امروز بانک باید هزینه پولی که بنگاه ها براساس تسعیر نرخ ارز استفاده کرده است را پرداخت کند؛ مگر بانک چقدر نقدینگی دارد که باید تفاوت نرخ ارز را تامین کند؛ این امر بانک را با چالش روبرو کرده است. از طرف دیگر تولید کننده ها برای ادامه حیات با توجه به تنش های اقتصادی موجود نیاز جدی به تامین نقدینگی دارند؛ مطلب بعدی این است که در جریان تنش های اقتصادی، بنا به هر دلیلی سهم بازار را از دست دادیم این موضوع منجر به عدم فروش محصول شده است ونتیجه اش تاخیرتولید کننده در بازپرداخت تسهیلات می شود و این خود دیرکرد و پرداخت نرخ سود بیشتر را متوجه سرمایه گذار می کند؛ در نتیجه توان رقابت ازبخش صنعت، بازرگانی وخدمات سلب و منجر به فریز شدن پول می شود. وقتی که این اتفاق افتاد،هم بانک دچار مشکل و هم تولیدکننده و اقتصادی بحران زده خواهد شد.

دراین خصوص باید تدبیر متمایز، متفاوت منطبق با شرایط اقتصادی روز اتخاذ کنیم. در یک مقطعی طرحی پیشنهاد کردیم که همه واحدهایی که متاثر از نوسانات نرخ ارز و تنش های اقتصادی به بن بست رسیده اند، اما ابزارها ، امکانات و خط تولید آنها همچنان در حال تولید است، یک فرصت طلایی داده شود و از محل هدفمندی یارانه ها که مبلغ قابل توجهی است، بخش اعظمی از مطالبات آنها را تسویه کنیم و یک بار برای همیشه مشکل اقتصاد را با تفاهم و اراده ملی حل کنیم و از اینجا به بعد هرگونه بهانه را تولید کننده سلب کنیم؛ به شرط آنکه بین سره و ناسره تفاوت قائل شویم؛ از این طریق بنگاه ها توانمند خواهند شد. 

به بحث مطالبات معوقات اشاره شد پرسیدن این سوال به جاست، وقتی به آمار مطالبات معوق بانک های کشور مراجعه می کنیم با حجم عظیمی از مطالبات روبرو می شویم؛ اما وقتی به بانک قرض الحسنه مهر ایران مراجعه می کنیم می بینیم حجم مطالبات معوق تنها یک درصد است. این موضوع از چه چیز نشات می گیرد ؟

یکی از مزیت های ساختار مناسب بانک مهر ایران همین موضوع است که امروز مطالبات معوق در آن کمتر از ۱درصد است. بخشی از این امر به این موضوع باز می گردد، که پول حلال همیشه برخواهد گشت. همچنین بانک با مردم سختگیرانه برخورد نکرده است و با یک امضاء و یک ضامن خیلی راحت شرایط دریافت وام را تسهیل کرده است.

اما دلیل دیگر این است که تسهیلات ما خرد است و در بستر زمان و دراز مدت در حال پرداخت است، در نتیجه این موضوع خود به خود ریسک ها را کاهش و بازگرداندن تسهیلات را آسان می کند. البته نباید از همت همکاران کوشا و متعهد درتحقق این امر چشم پوشید.ساختار بانک و رصد مدیریت نیز درتحقق این امر بی تاثیر نبوده است.

این نرخ یک درصدی که در خصوص معوقات بانک اعلام می شود، یک رقم واقعی است یعنی پشت آن عملیات حسابداری قرار ندارد. چون ما از دستورالعمل ها و مصوبات بودجه های سنواتی و یا قوانین خاص و یا مصوبات شورای پول و اعتبار بانک مرکزی برای تقسیط و امهال استفاده نکرده ایم و نخواهیم کرد.به طبع چون ما از این ظرفیت ها استفاده نکرده ایم ، دارای چنین جایگاه رفیعی هستیم.

آیا مکانیسم پرداخت تسهیلات به گونه ای خاص بوده است تا این امر مهم محقق شود؟

ساختار بانک قرض الحسنه مهر ایران با موضوع انحراف منابع به شدت مقابله می کند و به هیچ عنوان انحراف منابع نداریم و در مسیر بنگاه داری نیستیم. با وجود اینکه در مسیر اقتصادی گام بر می داریم اما به دنبال منفعت طلبی اقتصادی نیستیم. برای سود آوری بانک کار نمی کنیم و برای رفع نیازهای ضروری جامعه فعالیت می کنیم و این نیازها جزو انتظارات و نیازهای اساسی ۷۰درصد جامعه است. 

همانطور که عرض کردم روز به روز چهره بانکداری اجتماعی مهر ایران رو به گستردگی است و به نظر می رسد که ما با این پوشش هرسال سهم خود را ارتقاء بدهیم تا به مرز تامین نیازهای ۷۰ درصداز جامعه برسیم.

در راستای تحقق شعار سال و به منظور تأمین نقدینگی برای اشخاص حقیقی و به منظور رونق کسب ‌و کار و افزایش تولید و اشتغال، بانک چه اقداماتی را انجام داده است؟

عدم اتکا بودجه به درآمدهای نفتی بدون تحقق اقتصاد مقاومتی امکان پذیر نیست. اگر بخواهیم اقتصاد مقاومتی را در دستور کار قرار دهیم باید به فکر اقتصاد درون زا و برون نگر باشیم. با اصلاح ساختار در مسیر تحقق واقعی اقتصاد مقاومتی قرار می گیریم. در چنین شرایطی نقش مردمی اقتصاد باید پر رنگ بشود یعنی از منابعی که در اختیار مردم است به نفع اقتصادی که مردم چشم انتظار آن هستند، اهتمام داشته باشیم. با مشاغل خانگی و منابعی که در اختیار داریم یک نهضت حداکثری در اقتصاد مقاومتی می توان، ایجاد کرد. اگر اقتصاد روستا رشد کند در پی آن اقتصاد شهر هم ارتقاء خواهد یافت. ما باید به سمت مشاغل خرد و کوچک و خانگی تا بتوانیم به اقتصاد بزرگ فکر کنیم. نه اینکه اقتصاد بزرگ را درست کنیم و از آن در تصورات یک هیولا بسازیم که در نتیجه تنش ها همه موضوعات اقتصادی و شاخص های مختلف ما را به بحران تبدیل کند.

اولین چیزی که در اقتصاد باید رد پای خودش را نشان دهد اشتغال پایداراست . اگر ما در هر خانه ای یک کارخانه داشته باشیم در نهایت کارخانه کشوری ما شکل می گیرد، که منجر به رشد اصلی اقتصاد خواهد شد. اگر بخواهیم اقتصاد رشد کند می بایست تک تک خانه ها را حرکت دهیم. در بحث دانش بنیان هم می توانیم این کار را انجام بدهیم و با تفکر علمی این بخش از اقتصاد را مولد کنیم.

باید اقتصاد را مردمی کنیم و البته مردم را اقتصادی کنیم؛ متاسفانه مردم ما اقتصادی نیستند. مردم سرزمین ما بجای اینکه در مسیر سرمایه گذاری پیش بروند در جهت سپرده گذاری پیش رفته اند؛ البته این امر برگرفته از سیاست های غلط پولی کشور بوده است و در این راستا به تنبلی و بیکاری و منفعل شدن کشور دامن زدیم. فرد با سود سپرده به زندگی خود ادامه می دهد و چه کاری است که خود را برای امرار معاش به زحمت بدهد. ما با هدفمندی یارانه ها مردم را زمین گیر کردیم به جایی که آنها را به تحرک و پویایی هدایت کنیم.