بررسی‌های«سنا» نشان می‌دهد، بخشنامه وزارت نفت و فرمول جدید محاسبه نرخ خوراک پالایشگاه‌ها عملا به یک دستورالعمل تنبیهی علیه تولیدکنندگان بنزین داخلی تبدیل شده، این در شرایطی است که آمارهای موجود و هشدارهای کارشناسان حاکی از آن است که وضع ناترازی تولید و مصرف بنزین به شرایط نگران کننده‌ای رسیده و در صورت بی‌توجهی به افزایش تولید و مدیریت مصرف، ایران به واردکننده بنزین تبدیل می‌شود.

به گزارش صدای بانک از پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا)، دستورالعمل جدید محاسبه نرخ خوراک و فرآورده‌های نفتی در دی ماه سال ۱۴۰۲ ابلاغ شد.
حالا آثار اجرای آن نشان می‌دهد این دستورالعمل صرفا روی محصول بنزین پالایشگاه‌ها اثر منفی گذاشته، چنان که به طور مشخص شرکت‌هایی که سبد محصولات آنها را بنزین تشکیل می‌داده، بر اثر این ابلاغیه با کاهش سودآوری مواجه شده‌اند. طبق فرمول ابلاغ شده نرخ خوراک پالایشگاه‌ها بر مبنای قیمت نفت عمان+ نفت دبی+ قیمت نفت برنت به دست می‌آید. به همین دلیل و براساس گزارش اداره میزهای صنعت و رتبه‌بندی ناشران سازمان بورس از کرک اسپرد صنعت پالایشگاهی، نوسانات قیمت نفت عمان یا برنت پس از ابلاغیه دستورالعمل نرخ خوراک و فرآورده‌های نفتی در کرک اسپرد بسیار تاثیرگذار بوده است.

آن چه گذشت
همزمان با ابلاغ دستورالعمل تغییر قیمت خوراک و فرآورده‌های نفتی در دی ماه سال گذشته، نحوه محاسبه قیمت خوراک نیز از سوی وزیر نفت به شرکت‌های زیرمجموعه ابلاغ شد.
این دستورالعمل شامل دو بخش روش محاسبه قیمت نفت خام و میعانات گازی و روش‌های محاسبه قیمت فرآورده های نفتی از جمله بنزین، فرآورده‌های نفت گاز، نفت کوره، سوخت هوایی، نفت سفید، پروپان و بوتان بوده است.

گزارش اداره میزهای صنعت چه می گوید؟
براساس گزارشی که اداره میزهای صنعت و رتبه‌بندی ناشران سازمان بورس از کرک اسپرد صنعت پالایشگاهی فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۳ تهیه و تدوین کرده، شرکت نفت ستاره خلیج فارس با ۶۹ درصد بیشترین میزان تولید بنزین و شرکت پالایش نفت شیراز با ۱۶ درصد کمترین میزان تولید بنزین را دارا هستند.
در زمینه تولید نفت گاز یا گازوئیل بیشترین میزان تولید مربوط به شرکت پالایش نفت اصفهان با ۴۱ درصد و کمترین میزان آن مربوط به شرکت نفت ستاره خلیج فارس با ۱۹ درصد است.
در زمینه تولید نفت کوره بیشترین میزان تولید مربوط به شرکت پالایش نفت تبریز با ۲۶ درصد و کمترین میزان تولید آن مربوط به شرکت‌های پالایش نفت شیراز و پالایش نفت اصفهان با ۱۵ درصد است.
محصولات این شرکت‌ها شامل بنزین نفت گاز، نفت کوره، گاز مایع، وکیوم باتوم، نفت سنگین، نفت‌های سنگین و سبک و سایر فرآورده‌ها است.

فرمول و حواشی آن
با ابلاغ دستورالعمل نرخ خوراک و فرآورده‌های نفتی در سال ۱۴۰۲، تغییراتی در صورت‌های مالی شرکت‌ها به وجود آمده و صرفا به صورت کاملا شفاف روی بنزین تاثیر گذاشت. به طور مثال؛ این ابلاغیه سودآوری شرکت‌هایی که سبد محصولات آنها را بنزین تشکیل می‌داد،به طور قابل توجهی کاهش داد.
فرمول ابلاغیه مربوط به سال ۱۴۰۲ بدین شکل (قیمت نفت عمان+ نفت دبی+ قیمت نفت برنت) بوده است.

قیمت نفت سبک و سنگین صادراتی
در بخش دیگر این گزارش آمده است؛ قیمت نفت خام عمان در فروردین ماه ۱۴۰۲، به میزان ۸۳ دلار، نفت خام دبی ۸۲ دلار، نفت خام برنت ۸۲ و میعانات گازی پارس جنوبی هم ۷۵ دلار بوده که در اردیبهشت همان سال این اعداد به ترتیب ۷۶، ۷۷، ۷۷ و ۶۹ دلار بوده است.
اعداد فوق در فروردین ۱۴۰۳ به ترتیب ۸۹، ۸۸، ۸۸ و ۸۲ دلار و در اردیبهشت ماه سال جاری به ترتیب؛ ۸۶، ۸۶، ۸۵ و ۷۶ دلار بوده است.

محاسبه قیمت نفت سنگین، سبک و میعانات گازی براساس فرمول ابلاغیه ۱۴۰۲
این گزارش می‌افزاید؛ پس از ابلاغیه دستورالعمل تغییر قیمت خوراک و فرآورده‌های نفتی، نفت خام سبک صادراتی در فروردین ۱۴۰۲، ۷۷.۴۰ دلار، نفت خام سنگین صادراتی ۷۶.۴۰ دلار و میعانات گازی تحویلی به شرکت‌ها و مجتمع‌ها ۷۳.۳۷ دلار بوده که این ارقام در فروردین ۱۴۰۳ به ترتیب ۸۳.۲۴، ۸۲.۲۴ و ۸۰.۰۳ دلار بوده است.
همچنین، در اردیبهشت ماه امسال نیز قیمت نفت خام سبک صادراتی ۸۰.۴۰، نفت خام سنگین صادراتی ۷۹.۴۰ و میعانات گازی تحویلی به شرکت‌ها و مجتمع‌ها ۷۳.۹۸ دلار بوده است.
هر کدام از این قیمت‌ها از نشریه پلتس به دست آمده و براساس آن قیمت نفت سبک و سنگین و میعانات گازی محاسبه شده است.

محاسبه قیمت انواع بنزین تولید داخلی براساس ابلاغیه جدید

محاسبه قیمت گازوئیل خلیج فارس بر حسب درجه سولفور
بر پایه این گزارش، مطابق با دستورالعمل جدید، تغییرات لحاظ شده بر روی نفت گاز با سولفور بالای ۵۰۰۰ اثرگذار بوده است.
بر اساس ابلاغیه قدیم فروش نفت گاز بر اساس ۹۵ درصد قیمت نفت و گاز، ۲۵۰۰ ضرب در قیمت نفت گاز ۲۵۰۰ بر نفت گاز ۵۰۰ لحاظ می‌شده که این مورد در ابلاغیه جدید حذف و فرمول آن به صورت قیمت نفت گاز ۵۰۰۰ ضرب در قیمت نفت گاز ۲۵۰۰ بر ۵۰۰ است. لذا دستورالعمل جدید باعث افزایش کرک اسپرد نفت گاز با گوگرد بالای ۵۰۰۰ شده است.

قیمت نفت کوره براساس دستورالعمل جدید
در این گزارش نفت کوره برای همه پالایشگاه‌ها رشد داشته است.

وضعیت خوراک و محصولات پالایشگاه‌ها

بنابر این گزارش؛ هر کدام از قیمت‌های اعلامی در این گزارش ماهانه از نشریه پلتس استخراج شده و مربوط به قیمت نفت، استخراج، نفت سبک و سنگین و میعانات گازی طبق فرمول اعلامی و براساس قیمت‌های جهانی است.
بررسی‌ها نشان‌دهنده رشد و کاهش اعداد و ارقامی است که هر یک از آنها، تاثیر قابل توجهی در محاسبات نفتی دارد. همچنین، ارزیابی‌ها حاکی از تاثیر نوسانات قیمت نفت عمان یا برنت در کرک اسپرد است که این مساله به عنوان امری بسیار مهم تلقی می‌شود.