خاورمیانه با به‌کارگیری تکنولوژی‌های خلاقانه، اولویت دادن به نظارت زیست محیطی و همسو کردن استراتژیک خود با بازیگران بین‌المللی در موقعیتی قرار دارد تا چشم‌انداز رقابتی صنعت پتروشیمی جهانی را بازتعریف کند.

به گزارش صدای بانک از آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی "نفت ما"،خاورمیانه، منطقه‌ای که از نظر تاریخی غنی از سوخت‌های فسیلی بوده، در آستانه‌ آنست که موقعیت خودش را به عنوان قطب پتروشیمی جهانی تثبیت کند. 
منطقه شاهد پروژه‌های پتروشیمیایی بلند پروازانه‌ای است که پیشران‌شان سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجه، پیشرفت‌های تکنولوژیک و تمرکز استراتژیک بر محصولات با ارزش‌افزوده است. این مقاله پروژه‌های آتی پتروشیمی در خاورمیانه، نوآوری‌های کلیدی، ملاحظات زیست‌محیطی و فرصت‌های سرمایه‌گذاری را بررسی می‌کند؛ پروژه‌هایی که آینده‌ چشم‌انداز پتروشیمی خاورمیانه را شکل می‌دهند.
فرصت‌های سرمایه‌گذاری در پروژه‌های پتروشیمی خاورمیانه
خاورمیانه فرصت‌های سرمایه‌گذاری زیادی را در بخش پتروشیمی ارائه می‌دهد که پیشران آنها منابع طبیعی عظیم و طرحهای استراتژیک است. هدف این پروژه‌ها گسترش ظرفیت‌های تولید است. پروژه‌های کلیدی در کل خاورمیانه مسیرهایی را برای سرمایه‌گذاری، مشخصا در تولید پتروشیمی، پالایش و پیشرفت‌های تکنولوژیک نشان می‌دهند.
پنج پروژه آتی‌ پتروشیمی خاورمیانه
خاورمیانه متعهد به بسط توانایی‌های پتروشیمی و مشخصا افزایش ظرفیت‌های تولید است. خاورمیانه در حال مشاهده‌ رشد قابل‌توجهی در بخش پتروشیمی با پروژه‌هایی است که قرار است تا سال 2025 کامل شوند. در اینجا به پنج پروژه‌‌ پتروشیمی آتی در منطقه اشاره می‌کنیم:
1- مجموعه‌ پتروشیمی آدمیرال، عربستان سعودی
سرمایه‌گذاری: 11 میلیارد دلار
توسعه‌دهنده‌ها: Saudi Aramco and TotalEnergies
مکان: جبیل، عربستان سعودی
جزئیات: این تأسیسات پالایشگاه موجود SATROP را ادغام خواهد کرد تا گازهای غیرمفید و نفتا را به مواد شیمیایی ارزشمندتر تبدیل کند. ساخت‌وساز در اوایل 2023 آغاز شد و فعالیت‌های تجاری برای سال 2027 هدف‌گذاری شده است.
2- پروژه‌های پتروشیمی نبراس، عراق
سرمایه‌گذاری: 8.5 میلیارد دلار
توسعه‌دهنده‌ها: فعالیت مشترک (joint venture) میان وزارت نفت و صنعت عراق و شرکت رویال داچ شل (Royal Dutch Shell)
منطقه: بصره، عراق
جزئیات: هدف این پروژه ساختن بزرگترین کارخانه‌ پتروشیمی در منطقه با ظرفیت تولید حدودا 1.8 میلیون تن در سال است. انتظار می‌رود این پروژه درآمدهای سالانه‌ قابل‌توجهی را ایجاد کند و استفاده‌ عراق از منابع گازی‌اش را تسهیل نماید.
3- پروژه‌ پتروشیمی رأس لفان، قطر
سرمایه‌گذاری: اعلام نشده
توسعه‌دهنده‌ها:  QatarEnergy and Chevron Phillips Chemical
مکان: رأس لفان، قطر
جزئیات: این پروژه بزرگترین کراکر خاورمیانه با ظرفیت 2.08 میلیون تن در سال خواهد بود. کارهای ابتدایی در محل انجام شده و انتظار می‌رود تولید در سال 2026 آغاز شود.
4- مجموعه‌ پتروشیمی و پالایشگاه دقم، عمان
سرمایه‌: 9 میلیارد دلار
توسعه‌دهنده‌ها: Duqm Refinery and Petrochemical Industries Company
منطقه: دقم، عمان
جزئیات: هدف این پروژه تنوع بخشیدن به اقتصاد عمان از طریق ساخت تأسیسات پالایشگاهی و پتروشیمی در کلاس جهانی است. این پروژه بخشی از استراتژی گسترده‌تر برای تقویت جایگاه عمان در بازار انرژی جهانی است. این پروژه قرار است در سال 2025 تکمیل شود.
5- پروژه‌ Anchor Benitoite، مصر
سرمایه: 2.5 میلیارد دلار
توسعه‌دهنده: Anchorage Investments
منطقه: منطقه‌ اقتصادی کانال سوئز، مصر
جزئیات: هدف انکر بنیتوات (Anchor Benitoite)، که توسط دکتر احمد محرم تأسیس شد، تغییر چشم‌انداز تولید پتروشیمی مصر با برون‌داد خیره‌کننده‌ 1.75 میلیون تن در سال است. این مجموعه طیف متنوعی از محصولات پتروشیمی پرتقاضا را تولید خواهد کرد؛ از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: پروپیلن، پلی‌پروپیلن، اسید اکریلیک خام، ان۔بوتانول و بوتانوا اکریلیت. هدف این پروژه آن است که مصر را در موقعیت بازیگر توانمند در بازار جهانی قرار دهد.
پروژه‌ های پتروشیمی آتی مهم در عربستان سعودی
کارخانه‌ اتیلن الجبیل: این کارخانه ظرفیت تولید 1.5 میلیون تن در سال دارد و 2.7 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری را ارائه می‌دهد. این پروژه با حمایت از رشد پتروشیمی منطقه‌ای، اقتصاد محلی و بازار کار را تقویت خواهد کرد.
گسترش پروپیلن سیفکم و پلی پروپیلن: این گسترش در منطقه‌ جبیل، ظرفیت پروپیلن را به میزان 72.000 تُن و 150.000 تُن پلی‌پروپیلن افزایش خواهد داد.
کارخانه ایزوپروپانول (Isopropanol): این کارخانه که توسط شرکت Advanced Polyolefins مدیریت می‌شود و زیرمجموعه‌ شرکت Advanced Petrochemical است، نیازمند 191.25 میلیون دلار است و ظرفیت 70.000 میلیون تن در سال خواهد داشت.
طرحهای پتروشیمی امارات متحده‌ عربی
تحولات اخیر در بخش پتروشیمی امارات، طرحهای مهمی دارد که هدفشان افزایش تولید، تقویت همکاری بین‌المللی و بالابردن پایداری است. طرحهای کلیدی این موارد هستند:
پروژه‌ بروژ 4 (Borouge 4): این مگاپروژه‌ پتروشیمی بناست ظرفیت تولید Borouge را به میزال 6.4 میلیون تن در سال افزایش دهد و سهم قابل‌توجهی در چشم‌انداز پتروشیمی جهانی و مشخصا در برآوردن تقاضا از بازارهای کلیدی مانند چین و هند داشته باشد.
طرحهای ادنوک: شرکت نفت ملی ابوظبی فعالانه (ADNOC) در تأسیسات پایین‌دست برای خلق محصولات با ارزش‌افزوده از نفت و گاز طبیعی است. این مساله شامل همکاری‌های استراتژیک با شرکت‌هایی مانند شرکت نفت ملی چین (CNPC) و CNOOC است تا انرژی‌های جدید و راه‌حل‌هایی با کربن کمتر را دنبال کند.
خلاقیت‌های کارخانه‌های آتی پتروشیمی در خاورمیانه
انتظار می‌رود کارخانه‌های پتروشیمی آتی در خاورمیانه چند تکنولوژی و فعالیت خلاقانه را معرفی‌ کنند که هدفشان تقویت بهره‌وری، پایداری و تنوع محصولات است. چند نوآوری کلیدی که باید انتظارشان را کشید موارد زیر هستند:
تکنولوژی‌های فرآوری پیشرفته: به کارگیری تکنولوژی‌های پیشگام مانند کرکینگ کاتالیست (catalyctic cracking)، کرکینگ کاتالیست مایع (fluid catalyctic cracking) و کرکینگ بخار (steam cracking)، بهره‌وری و کیفیت محصول را بهبود خواهد بخشید.
دگرگونی دیجیتال: ادغام تکنولوژی‌های دیجیتال، از جمله هوش مصنوعی، یادگیری از طریق ماشین و اینترنت اشیاء، عملکردها را بهبود خواهد بخشید، هزینه‌ها را کاهش خواهد داد و پایداری را تقویت خواهد کرد.
اقتصاد چرخه‌ای: تمرکز بر اصول اقتصاد چرخه‌ای بازیابی و استفاده‌ مجدد از مواد را ممکن خواهد کرد و پسماند و تأثیرات زیست محیطی را به حداقل خواهد رساند.
نقش تکنولوژی در شکل‌دادن به پروژه‌های آتی پتروشیمی
تکنولوژی نقش اساسی در پیش راندن نوآوری و پایداری در صنعت پتروشیمی خاورمیانه ایفا می‌کند. شرکت‌ها با به کارگیری تکنولوژی‌های پیشرفته می‌توانند:
بهبود بهره‌وری: بهینه کردن فرآیند‌های تولید، کاهش مصرف انرژی و کمینه کردن زمان بلا‌استفاده، تقویت کیفیت محصولات: توسعه‌ مواد با کارایی بالا با ویژگی‌‌های خاص برای کاربردهای خاص.
تقویت ایمنی: اجرای سیستم‌های ایمنی پیشرفته برای ممانعت از حوادث و حمایت از کارگران.
به حداقل رساندن تأثیر زیست‌محیطی: به کارگیری تکنولوژی‌هایی که انتشار گازها را کاهش می‌دهد، در آب صرفه‌جویی می‌کند و تولید مواد زائد را کم می‌کند.
دغدغه‌های زیست‌محیطی پروژه‌های آتی پتروشیمی خاورمیانه
پایداری زیست‌محیطی اولویت کلیدی برای صنعت پتروشیمی خاورمیانه است. پروژه‌های آتی اقداماتی را برای موارد زیر در خود ادغام می‌کنند:
کاستن از انتشار گاز کربن: اجرای تکنولوژی‌ها با بهره‌وری انرژی و راه‌حل‌های جداسازی، استفاده و ذخیره کربن (CCUS).
حفظ آب: به کارگیری تکنولوژی‌ها با صرفه‌جویی آب و بازیابی
کمینه‌کردن ضایعات: به کارگیری برنامه‌هایی برای کاهش ضایعات و بازیافت
تقویت تنوع زیستی: اجرای ارزیابی‌هایی تأثیرات زیست‌محیطی و به کارگیری اقداماتی برای کاستن از تأثیرات منفی بر اکوسیستم‌ها. 
آمادگی خاورمیانه برای یک آینده‌ پایدار در تولید پتروشیمی
خاورمیانه فعالانه آینده‌ای پایدار را به شیوه‌های زیر برای صنعت پتروشیمی خودش دنبال می‌کند:
سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه: حمایت از ابتکارات تحقیق و توسعه برای توسعه‌ی تکنولوژی‌های خلاقانه و سازگار با محیط زیست.
همکاری با شرکای بین‌المللی: شراکت با رهبران جهانی در پایداری برای به اشتراک‌گذاری دانش و بهترین عملکردها.
تقویت اصول اقتصاد چرخه‌ای: حمایت از بازیافت و استفاده‌ مجدد از مواد برای کم کردن ضایعات.
طرح اهداف پایداری بلندپردازانه: اعلام اهداف روشن برای کاستن از انتشار گازها، حفظ آب و کمینه کردن ضایعات.
تاثیر پروژه‌های پتروشیمی بر بازار جهانی
انتظار می‌رود پروژه‌های پتروشیمی آتی در خاورمیانه به میزان قابل‌توجهی با افزایش ظرفیت، اثرگذاری بر پویش‌های قیمت‌گذاری از طریق بیش‌عرضه‌ بالقوه، تغییر روابط ژئوپلیتیک در زنجیره‌های عرضه، افزایش ابتکارات پایداری و سهم داشتن در تلاش‌های باز‌یابی اقتصادی، شکل بازار جهانی را تغییر دهد. این عوامل مجموعاً چشم‌انداز رقابتی صنعت پتروشیمی در سال‌های آتی را تعریف خواهد کرد.
تاثیر پروژه‌ دریای سرخ بر بازار پتروشیمی جهانی
این مجموعه که در منطقه‌ اقتصادی کانال سوئز قرار دارد، در موقعیت استراتژیکی است که نه تنها در خدمت بازار داخلی مصر باشد بلکه تولیداتش را به بیش از 1.8 میلیارد مصرف‌کننده در اروپا، آسیا-پاسیفیک، خاورمیانه و آفریقا صادر کند. این مزیت جغرافیایی می‌تواند توزیع سریع‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر محصولات پتروشیمی در سطح جهانی را تسهیل خواهد کند.
بخش پتروشیمی خاورمیانه در آستانه‌ رشد قابل توجه در سال‌های آتی با پیشران سرمایه‌گذاری‌های کلان، پیشرفت‌های تکنولوژیک و تمرکز بر پایداری است. پروژه‌های برتر آتی پتروشیمی در خاورمیانه که در این مقاله به آنها اشاره شد – از جمله تأسیسات در عربستان سعودی، عراق، قطر، عمان و مصر۔ نشانگر بلندپروازی‌های منطقه برای تثبیت موقعیت شان به عنوان یک قدرت پتروشیمی جهانی است. خاورمیانه با به‌کارگیری تکنولوژی‌های خلاقانه، اولویت دادن به نظارت زیست محیطی و همسو کردن استراتژیک خود با بازیگران بین‌المللی در موقعیتی قرار دارد تا چشم‌انداز رقابتی صنعت پتروشیمی جهانی را بازتعریف کند.