ضرورت هدایت نقدینگی به سمت بازار سرمایه

سال ۱۳۹۸ از سوی رهبر معظم انقلاب به نام «رونق تولید» نامگذاری شده است و در این راستا هر نهادی با توجه به وظیفه ذاتی‌اش باید به نقش خود عمل کند. مسلماً بازار سرمایه یکی از مهم‌ترین نهادهایی است که نقش مهمی را در رونق تولید برعهده دارد، اما تاکنون به دلیل بانک‌محوری اقتصاد ایران به تأمین مالی از طریق بازار سرمایه توجه کمتری شده و عمده تأمین مالی برعهده نظام بانکی است و متأسفانه شبکه بانکی هم تاکنون به وظیفه خود در حمایت از تولیدکنندگان به خوبی عمل نکرده است. بنابراین امید است که در سال جاری مسئولان اقتصادی کشور به رونق بازار سرمایه در راستای رونق تولید توجه بیشتری کنند.

سیدمرتضی شهیدی، رئیس مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار، به بیان نکاتی درباره نقش بورس در تحقق شعار «رونق تولید» پرداخت و اظهار کرد: البته بورس تاکنون نقش خود را در حمایت از تولید به خوبی ایفا کرده، اما قوانین بالادستی باید از سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان و در مجموع از شرکت‌های فعال در بازار سرمایه حمایت کنند تا خود را با الزامات بازار سرمایه منطبق کنند.

انتشار ماهانه اطلاعات از سوی شرکت‌های بورسی
وی با اشاره به اهمیت شفافیت در بازار سرمایه ادامه داد: یکی از الزامات اساسی این بازار، شفافیت است و شفافیت هم هزینه دارد. هزینه شفافیت هم این است که باید مرتب اطلاعات بدهیم و صورت‌های مالی را افشا کنیم و آمار عملکرد ماهانه ارائه دهیم. شرکت‌های ما به صورت ماهانه آمار تولید و فروش خود را ارائه می‌دهند، اما شرکت‌های مشابه غیربورسی از این تکلیف مبرا هستند.
شهیدی افزود: امروزه در نظام مالی و اقتصادی ما به شرکت‌هایی که به فعالیت در بازار سرمایه تمایل دارند امتیازی داده نمی‌شود. در حالی که پذیرش در بورس یا فرابورس ملازم با انتشار اطلاعات است و باید از این شرکت‌ها حمایت شود. برای مثال باید حمایت‌های مالیاتی و سهولت در پرداخت تسهیلات یا هر اقدام دیگری که لازم است انجام شود.

شرکت‌های بورسی مصداق بارز شرکت‌های تولیدی‌اند
این کارشناس بازار سرمایه تأکید کرد: مصداق بارز شرکت‌های تولیدی با حجم سرمایه‌ای که جمع‌آوری کرده‌اند، همین شرکت‌های بورسی هستند، اما اکنون عملاً یکی از مشکلاتی که در نظام اقتصادی ما وجود دارد افزایش حجم نقدینگی است و وقتی فشار نقدینگی به هر قسمت از بخش‌های اقتصادی وارد می‌شود باعث نابودی آن خواهد شد.

وی گفت: این نقدینگی یک‌بار به سمت بازار مسکن و یکبار ارز یا طلا می‌رود اما تمایل ندارد یا کمتر تمایل دارد که به سمت بازار سرمایه بیاید که شرکت‌های تولیدی ما در آنجا فعالیت می‌کنند و علتش همین الزامات سخت‌گیرانه‌ای است که شرکت‌های بورسی مکلف به تبعیت از آنها هستند.

ضرورت هدایت نقدینگی به سمت بازار سرمایه
رئیس مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به نقش شرکت‌های بورس در رونق تولید تصریح کرد: در یک کلام موفقیت در تحقق شعار امسال یعنی رونق تولید و حتی شعارهای سال‌های گذشته و موارد دیگری همانند اقتصاد مقاومتی، مقابله با تحریم‌ها و .... مستلزم تأمین مالی شرکت‌های داخلی است و یکی از مصادیق این تأمین مالی از طریق هدایت نقدینگی به سمت بازار سرمایه است.

شهیدی گفت: عمده تأمین مالی باید از طریق بازار سرمایه انجام شود و این‌گونه نباشد که اولین چیزی که به ذهن سرمایه‌گذار می‌رسد این باشد که با پول خود، مِلک و طلا بخرد، چراکه در آنجا بازدهی غیرمتناسبی وجود دارد.

ضرورت تناسب بین پاداش و ریسک در اقتصاد ایران
وی اظهار کرد: بازار سرمایه ریسک دارد، در حالی‌که نرخ سود بانکی بدون ریسک است و وقتی درصد مشخصی سود بدون ریسک مثلاً در حد ۱۷ درصد به سپرده‌گذار پرداخت می‌شود، علی‌القاعده باید نرخ سود پرریسک بیشتر از این میزان باشد تا سرمایه‌گذار به سرمایه‌گذاری در این زمینه ترغیب شود یا اینکه باید نرخ سود بدون ریسک پایین بیاید.

رئیس مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار یادآور شد: در واقع باید تناسب بین بازده و پاداش و ریسک برقرار شود. تا زمانی‌ که تناسب بین پاداش و پذیرش ریسک در کشور ما برقرار نشود، انتظار ارتقای سطح فعالیت‌های اقتصادی و رشد اقتصادی همانند آرزوی بدون عمل است.

دلایل حرکت نقدینگی به سمت بازارهای موازی
شهیدی درباره دلایل حرکت نقدینگی به سمت برخی بازارهای موازی بیان کرد: بازارهای موازی، سود بدون ریسک و راحت‌تری دارند. وقتی بازار سرمایه سودی دارد که ملازم با ریسک است. بنابراین قطعاً افراد تمایل دارند به بازاری مراجعه کنند که ریسک کمتر و حتی سود پایین‌تری دارد.

وی در پایان با اشاره به برنامه‌ریزی سالانه وزارت امور اقتصادی و دارایی برای تحقق شعار سال اظهار کرد: وقتی شعار سال اعلام می‌شود، به منظور تحقق آن وزارت اقتصاد متولی برنامه‌ریزی برای همه نهادهای اقتصادی فعال از جمله سازمان بورس و اوراق بهادار می‌شود. لذا معیارهایی را تدوین و در نهایت میزان تحقق آنها را می‌سنجد.